|
چند سالی است که گرایش به سنت های بیگانه در میان جوانان ایرانی خیلی معمول و متداول شده است . همین جا توضیح دهم که منظور من از سنت های بیگانه چیزی به غیر از اینترنت ؛ ماهواره و از این قبیل پدیده های جدیدی است که در غرب زاده شده و به حسب روزگار وارد سایر کشورهای جهان شده اند ...
اینها همان مظاهر پیشرفت تمدن غربی اند که دیر یا زود به همه جا منتقل می شوند و همگان از آنها بهره مند خواهند شد . اما پاره ای از عادات، رسوم و آداب غربی هستند که فقط و فقط غربی هستند؛ یعنی در غرب زاده شده اند و مخصوص غربیان هستند . مانند جشن ها و یا واضح تر مثال بزنم همین جشن والنتاین که ماهیتی عاشقانه دارد و امروز در میان جوانان ایرانی خیلی جدی گرفته می شود. این یک جشن غربی و با ماهیتی غربی است که این روزها سر از ایران هم در آورده و اتفاقا خیلی هم مقبول افتاده است. خوب یادم هست که در بی بی سی فارسی خواندم که گرایش جوانان ایرانی و به طور کلی ایرانیان به این روز و مراسم خاص آن بیش از اروپاییان به عنوان بانیان این جشن است . به هر حال این واقعیت و واقعیاتی از این دست که همه بیانگر رو آوردن جوانان ایرانی به سنت های غربی هستند می توانند از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار گیرند و واضح است که این بررسی در بسیاری از موارد هم حق جوانان است، نه لزوما سنت گرایانی که جوانان را به غرب زدگی وبعضاً خودباختگی محکوم می سازند . دو دیدگاه مختلف در برخورد با این قضیه وجود دارد . این دو دیدگاه هر دو بیانگر دو واقعیتند و بدین سان نمی توان یکی را کاملا رد کرد یا به طور کامل پذیرفت : بک دیدگاه با اشاره به این واقعیت که " هر سنتی که مفید باشد قابل پذیرش است " تعصبات موجود در این رابطه را به طور کلی رد می کند . دیدگاه دیگر همانی است که با اشاره به سنت های بزرگ ایراني، گرایش به سنت های غربی را "تمنا کردن خودداشته ها از بیگانه " تلقی می کند . واضح است که در مواردی اینچنینی که با دو دیدگاه نیمه درست روبرو هستیم برای رسیدن به حقیقت یا دست کم آنچه حقیقت به نظر می رسد، باید یک راه میان بر را در میان دو عقیده انتخاب کنیم و این همانی است که من در این مقاله در جستجوی آن هستم . در مرحله اول هر یک از ما ممکن است به این فکر بیفتیم که سنت های نیکوی غربی نه تنها قابل پذیرش هستند، بلکه اقتباس ازآنها امری لازم و ضروری است . ممکن است فکر کنیم که لازمه ي پیشرفت، ترک تعصب است و وقتی می بینیم که غربی ها چه سنت هاي زیبا و جالبی دارند، نباید تردید کنیم و با استفاده از آنها فرهنگ خود را غنی تر کنیم . با این حال وقتی می بینیم که سنت های ایرانی چقدر به فراموشي نزدیک شده اند، بی شک در تصمیم خود صرفنظر می کنیم . امشب که من این مقاله را می نویسم شب یلدا است . یک لحظه فکر کردم که امروز صبح در دبیرستان کمتر کسی از همکلاسی هایم از یلدا سخنی گفت؛ یعنی اینکه یلدا به طرز قابل توجهی در میان جوانان ایرانی مرده است و جوانان از آن به نحو قابل ملاحظه ای غافل شده اند؛ حال آنکه همین جوانان مدتی است که به فکر خرید هدیه مناسب بر ای روز والنتاین هستند و برای این منظور مدتی است که پول جمع می کنند . این برای ما به عنوان وارثان یلدا یک حقیقت تلخ است که ما را وا می دارد در مورد آنچه تصمیم می گیریم بیش از پیش بیندیشیم . با این حال من عقیده سومی دارم . می توان از راهی رفت که نه سیخ را بسوزاند و نه کباب را؛ یعنی سنت های بیگانه را به گونه ای پذیرفت که به قیمت از دست دادن سنت های ایرانی تمام نشوند . اما چگونه می توان چنين كرد؟ به شیوه های مختلف می توان به این مهم دست یافت . یک راه پاس داشتن ارزش های ملی، حداقل به همان حد و اندازه ای است که خارجی هایش را پاس می داریم . یعنی همان طوری که برای والنتاین ارزش قائلیم به یلدا هم توجه کنیم . همان قدر که تکنو و راک و رپ گوش می دهیم، از موسیقی های خودمان هم استقبال کنیم . همان قدری که به مارک خارجی لباس اهمیت می دهیم، برای اصول پوشش ایرانی ارزش قائل شویم و خلاصه همان قدر که به تغییر علاقه داریم ؛ ایرانی باشیم . این یک واقعیت است که در مورد خیلی از انتخاب هایی که بر سر راه ما هستند لازم نیست تا حتما یکی را بر دیگری ترجیح داده، انتخاب کنیم؛ بلکه می توانیم گزینه سومی را که همان " هر دو " است، درنظرگيريم. در مورد فرهنگ های بیگانه این اصل کاملا صادق است . کار ما زمانی سخت می شود که از خود بپرسیم فرهنگ ایرانی یا فرهنگ غربی؟ موسیقی های غربی یا موسیقی های ایرانی؟ یلدا یا والنتاین ؟ یعنی خود را با دو راهی های گمراه کننده روبرو کنیم . همه ي مشکل نیز زمانی رفع خواهد شد که دو راهی ها را از بین ببریم؛ یعنی بدون هیچ نوع تعصبی فرهنگ مان را با تاثیرات مثبت ازفرهنگ های غربی؛ موسیقی زبیایمان را در کنار موسیقی ها ی مهیج غربی و جشن های با شکوهمان را همگام با جشن های غربی قبول کنیم .
|
