|
فضانوردان آپولو18، در نخستین مأموریت به دور ماه در سال 1968عکسی به نام طلوع زمین "Earthrise"، گرفتند که امروزه بسیار معروف است " این عکس افق خاکستری وعاری از حیات ماه رانشان می دهد- و سیارۀ تابناک و آبی رنگی که وطن ما است، در مقابل سیاهی لایتناهی فضا، در بالای آن معلق است."
آن تصویر، به همراه عکسهای دیگری که از فضا گرفته شد، تأثیر بسزائی درهشیاری جمعی بشری داشته است. عکس، تصویر غیر قابل انکاری از وابستگی متقابل ما را ارئه می دهد، تصویری گواه آن که همگی ما در یک خانه زندگی می کنیم و در صورتی که به طور جبران ناپذیری به این یگانه مأوای خود آسیب برسانیم، جائی دیگر را برای زندگی نداریم. تصویر حقیقت دیگری را نیز روشن نمود، رنگ غالب بر سیارۀ ما آبی است. البته به این دلیل که بیش از 70% سطح آن توسط آب پوشیده شده است. اقیانوسها و نه خشکی چهرۀ غالب زمین را و موجودات دریائی نیز شکل غالب حیات را تشکیل می دهند. بر خلاف این حقیقت، یا شاید به دلیل آن، انسان ساکن خشکی، کلا ً و رویهم رفته اقیانوسهای جهان را حق مسلم خود می داند. اقیانوسها، که بر اساس طرزتفکر سنتی دارای ثروتی بودند که مجانا ً در اختیار بشر قرار می گرفت، مدتها به عنوان منبع نامحدودی از ماهی، غذای دریائی و سایر منابع طبیعی مشاهده می شدند- ونیز محلی نسبتا ً بی کران برای انبار کردن زباله ها. اکنون چنین می نماید که غفلت بشر احتمالا ً به زودی گریبانگیر او خواهد شد. مجموعه ای از گزارشات و مطالعات اخیر حاکی از آن است که اقیانوسها در شرف بحران قرار دارند. آن گزارشها شامل کمیسیون اقیانوسهای پیو2003، گزارش جهانی وضعیت تپه های مرجانی 2004، و ارزیابی اکوسیستم هزاره 2005 (توسط برنامۀ محیط زیست سازمان ملل متحد UNEP) می باشند. موضوعی مشترک درون این گروه از تحقیقات موجود است: اینکه فعالیتهای بشری- ماهیگیری، کشاورزی، توسعه، فرایندهای صنعتی، و مصرف گرائی - تأثیری کلان وبه وضوح نامطلوب بر اقیانوسها دارند. بعلاوه این تأثیر عمدتا ً موردغفلت قرار گرفته و مطرح نشده است. موفقیت جمعی بشر و چشم اندازهای دراز مدت بقا با حفظ سلامت حیطه های اقیانوسی جهان ارتباطی تنگاتنگ دارند. به منظور ذکر تعدادی از نکات مهم می توان گفت: ماهیگیری حدود 12% منبع غذائی جهان را تشکیل می دهد، فرایند فتوسنتز اقیانوسی حدود نیمی از تجدید اکسیژن جهان را فراهم می سازد، و اقیانوسها در تعدیل آب و هوای کرۀ زمین نقش تعیین کننده ای دارند. منافع اقتصادی که از اقیانوسها حاصل می گردند نیز قابل توجه است. ماهیگیری و تولیدات ماهی برای حدود 38 میلیون نفر مستقیما ً ایجاد اشتغال نموده، و به تولید حدود 124 بیلیون دلار منافع اقتصادی نیز نائل آمده است. اقیانوسها، بدون در نظر گرفتن ارزش تفریحی آنها، ارتباط ترابری ضروری را برای تجارت جهانی فراهم آورده اند. اقیانوسها همچنین منابعی جهت تأمین نفت و کانیهای نادر هستند. غفلت عمومی نسبت به اقیانوسهای جهان اغلب این مواهب را به مخاطره می افکند. در میان مشکلات فوری که اقیانوسها با آن مواجهند می توان موارد زیر را ذکر کرد: ماهیگیری بیش از حد. مطالعات اخیر نشان داده اند که تعداد گونه های ماهی در 50 سال اخیر 50% کاهش یافته و جمعیت ماهیهای بزرگ، یعنی گونه هائی که ماهیگیران همواره به دنبال آنها بوده اند، نیز طی همین مدت 90% کاهش یافته است. متخصصان ظهور ناوگانهای دارای تکنولوژی پیشرفته را که در مقیاس صنعتی کار می کنند و از سونار، داده های ماهواره ای و سیستمهای دیگر برای ردیابی دسته های ماهی تا دورترین سکونتگاه هایشان استفاده می نمایند را در اغلب این مسائل مقصر می دانند. آلودگیها: در حالیکه لکه های نفتی و مواد سمی از قبیل جیوه و PBBs بیش از سایر موارد ذهن عموم مردم را در هنگام اندیشیدن به آلودگیهای اقیانوسی به خود مشغول می دارد، همچنانکه مازاد کودهای شیمیائی موجود در زهاب مزارع به رودخانه های جهان می ریزد، مشکل بزرگتری پدیدار می گردد. مواد غذائی که در کودهای شیمیائی و نیز در فاضلابها موجود است موجب بروزمشکلات متنوع بسیاری میگردد، از رشد انفجاری جلبکهای سمی که آبزیان دیگر را از بین می برند گرفته تا تکثیر باکتریهای مضر. اسیدی کردن. مازاد دی اکسید کربن که محصول جنبی استفاده از سوختهای فسیلی می باشد و متوسط دمای اتمسفر را با خطر تغییر مواجه نموده است، نیز راه خود را به سوی اقیانوسها پیدا کرده است. و هنگامیکه آب دی اکسید کربن اضافی را جذب می نماید اسیدی می شود- تأثیری که دانشمندان در حال ارتباط دادن آن با کاهش بیش از پیش ماهیها و سایر آبزیان می باشند. براساس گزارش اخیری در لس آنجلس تایمز انتظار می رود تا پایان قرن میزان اسیدیته اقیانوسی به دو و نیم برابر میزان آن قبل از انقلاب صنعتی بالغ گردد. تایمز گزارش نموده است که: " چنین تغییری باعث نابودی بسیاری از انواع ماهیان و سایر جانوران می گردد که میلیونها سال در آب شوری زیست نموده اند که از نظر شیمیائی دارای ثبات بوده است". پلاستیکها. تجمع زبالۀ دور انداخته شده – و بویژه زبالۀ پلاستیکی – به میزانی فزاینده در حال کشتن پرندگان دریائی و حیات وحش اقیانوسی است. براساس یک شمارش، تقزیبا ً 90% زباله های دریائی شناور از پلاستیک تشکیل شده اند، هنگامیکه این مواد توسط موجودات دریائی بلعیده شوند اغلب به تدریج ایشان را خفه نموده یا دچار گرسنگی می نمایند. چنین زباله های پلاستیکی زوال نمی پذیرند و می توان انتظار داشت که برای صدها سال در اقیانوسها باقی بمانند.
آگاهی روزافزونی نسبت به دامنه، شدت و ارتباط متقابل موجود میان این تهدیدات - ومیزانی که این موارد آیندۀ نزدیک و رفاه دراز مدت بشریت را به مخاطره می افکنند- پدیدار شده است. نوع بشر منابع اقیانوسی را در مقیاس وسیع وگاها ً به گونه ای مخرب مورد استفاده قرار داده است. شورای بین المللی آکادمیهای علوم فنی ومهندسی در بیانیۀ جولای 2005 چنین اظهار داشت: " از طریق وابستگی متقابل سیستمهای فیزیولوژیک، ژئولوژیک، و اکولوژیک اقیانوسی، در نهایت همگی ما ناگزیربه تحمل پی آمدهای آن، چه خوب و چه بد، خواهیم بود. درنتیجه مسئولیت گریز ناپذیری در مورد آنچه در درون اقیانوسها و نسبت به آنها روی می دهد، در سطح بین المللی موجود می باشد". مسئولیت مشترک بین المللی تا حدی درتوافقنامه هائی از قبیل میثاق حقوق دریائی شناخته شده است. این میثاق مواردی همچون حقوق مربوط به کشتیرانی، حقوق، محدوده های منطقه ای (محلی) دریائی، اختیارات قانونی اقتصادی، منابع بستر دریا، و عبور ومرور کشتیها از درون تنگه های باریک، و نیز حفاظت و مدیریت منابع زندۀ دریائی و محافظت از محیط دریا را تنظیم می نماید. معهذا، همچنانکه به راحتی از روی لیست خطراتی که اقیانوسها را تهدید می نمایند می توان دریافت، میثاق در محافظت از یکی از بزرگترین منابع کرۀ زمین، نه برای زمان حال و نه برای نسلهای آینده، کارآئی کافی را ندارد. بخشی از مسئله به دلیل وجود منافع بسیاری است که در رقابت با یکدیگر به سر می برند- از دولتهای ملی گرفته تا کمپانیهای بزرگ، ماهیگیران منفرد، مزرعه داران و دریانوردان، که مسائل بسیاری در گرو (عملکرد آنها) می باشد- از سؤالات عمده در مورد استفاده از کودهای شیمیائی، که در حال حاضر برای تولید مواد غذائی بر روی زمین تا این حد حائز اهمیت هستند گرفته، تا پی آمدهای مربوط به تنوع زیستی حاصل از انقراض حیات دریائی. بنابراین به سختی می توان تصور نمود که از کجا و چگونه انگیزۀ لازم برای همکاری و عملکرد هماهنگ بین المللی حاصل خواهد شد. همچنین کلیۀ این موضوعات به طور مناسبی زیر عنوان توسعۀ پایدار جای می گیرند، که البته اصطلاحی تعمیم یافته برای الگوی در حال ظهوری است که در صدد ایجاد تعادل و موازنه میان موضوعاتی متنوع از قبیل توسعه، حفاظت محیط، حقوق بشر، جمعیت و عدالت می باشد. از نظر بهائیان پاسخی که برای ایجاد موازنه در میان اموری که اینچنین بایکدیگر در رقابت هستند وجود دارد ، چه در مورد اقیانوسها وچه کلا ً در مورد توسعۀ پایدار ، در اکتساب بینش بهتر نسبت به اصول روحانی و حقایقی است که ورای موجودیت انسان نهفته است. در میان اصول روحانی جدید برای عصر حاضر وحدت عالم انسانی در درجۀ نخست اهمیت قرار دارد. قلم مبارک حضرت بهاء اللّه چنین نازل فرموده است: " همه بار یک دارید و برگ یک شاخسار" ، " عالم یک وطن محسوب و من علی الارض اهل آن". دیر زمانی است که جامعۀ بین المللی بهائی در بیانیه های متعدد خود در مورد هر یک از دیدگاههای توسعۀ پایداربر اهمیت این اصل تأکید می ورزد. جامعه در بیانیۀ خطاب به اجلاس مقدماتی کنفرانس سران اعلام می دارد که: " تنها زمانیکه نفوس خود را به عنوان اعضاء یک خانوادۀ بشری مشاهده نمایند که در وطنی مشترک با هم زندگی می کنند، قادر خواهند بود خود را، در سطوح فردی و جمعی، وقف ایجاد تغییرات همه جانبه درجهان سریع التغییری نمایند که وابستگیهای متقابل اجزای آن دائما ً درتزاید است". علاوه بر آن تعالیم بهائی تأسیس نظام متحدۀ (فدرال) جهانی به همراه پارلمانی متشکل از نمایندگان همۀ ملل را عنوان راه حل نهائی پیش بینی می نماید: "…که اعضایش به منزلۀ امنای تمام نوع انسان بالمآل جمیع منابع ملل آن جامعۀ جهانی را در اختیار خود گیرد و قوانینی را وضع کندکه برای تنظیم حیات و رفع حاجات و ترمیم روابط جمیع ملل و اقوام لازم و واجب است." عالم بشری به تدریج نسبت به تخریب جمعی که در مورد اقیانوسهای جهان به وقوع پیوسته هشیار می گردد. همچنین بشریت به این ادراک نائل شده است که اقیانوسهای ما بخشی از (منابع) عمومی است- چیزی که باید به امانت برای نسلهای آتی حفظ گردد- آنچه اکنون مورد نیاز است، شناختی فراگیر نسبت به وابستگی اساسی و یگانگی واقعی ما می باشد. تنها این مطلب قادر به فراهم آوردن بصیرت و نیروی محرکۀ لازم برای ایجاد نوعی از تغییرات در قوانین، سبک زندگی و هشیاری است که هم برای محافظت از اقیانوسها ضروری می باشد وهم برای استخراج ثروت آنها به گونه ای که منافع همۀ عالم بشری را تأمین نماید. ملاحظۀ مجدد تصویر طلوع زمین که حدود 40 سال پیش توسط فضانوردان گرفته شد ارزشمند است. زمین یکی است- و آبی. این حقایق اساسا ً به یکدیگر در ارتباطند. منبع: One Country مترجم: ترجمان
|
