یک کلیک سرنوشت ساز چاپ
چهارشنبه, 08 آذر 1385 10:14
تعداد بازدید :6850
نگرشی به وضعیت کاربری نسل جوان از اینترنت در ایران

 یک لحظه درنگ کنیم . جامعه ما امروز اینترنت را شناخته است . امروز نحوه برخورد جامعه ي ما با اینترنت به کلی متفاوت از آنچه است که چند سال قبل از آن در ذهن داشتیم . چندی قبل دو مفهوم کامپیوتر و اینترنت برای ما کاملا بیگانه بودند و دامنه اطلاع مردم از آنها از شنیده ها و نقل شده ها فراتر نمی رفت . اما امروز وضع به کلی تغییر کرده است . در روزگار ما خیلی از ایرانی ها اینترنت را می شناسند و با کاربرد های آن آشنا هستند . این حاکی از حرکت سریع اینترنت گرایی است که در کشور ما ریشه گرفت و به علت علاقه فراوان اقشار مختلف جامعه ی ایرانی علی الخصوص جوانان به این ابراز ارتباطی و اطلاعاتی، به زودی آثار خود برجامعه ما آشکارخواهد ساخت .

 چندی پیش خبرگزاری فارس خبری حیرت انگیز را منتشر ساخت : ایران اینترنتی ترین کشور خاورمیانه است . این خبر حیرت انگیز در حالی از سوی این خبرگزاری بیان شد که یک نگاه دقیق و موشکافانه می تواند تفکر ما را به سیستماتیک نبودن توسعه اینترنت در ایران سوق دهد و به ما بفهماند که جامعه ما هنوز برای اینترنتی ترین بودن آماده نیست و زمینه های لازم برای رسیدن به این مقصود در سرزمین ما وجود ندارد :

اینک ما در حالی شاهد رشد روز افزون استفاده از اینترنت در ایران هستیم که همگام با کاربردهای مفید و مثبت از این ابزار ارتباطی، دامنه استفاده های منفی و غیر مناسب از آن نیز روز به روز در حال گسترش است . به ویژه آنکه وجود مشکلات متفاوت دیگر که بیکاری و بی هدفی جوانان از جمله آنهااست، امکان روی آوردن اقشار گوناگون جامعه به ویژه جوانان را به سوی این نوع استفاده ها به حدی قابل ملاحظه ای افزایش می دهد . این مشکل وقتی حاد تر می نماید که دریابیم جوانان بزرگترین قشر کاربر اینترنت در ایران می باشند .

 جوانان به دلایلی از این دست بیش از هر قشر دیگری در معرض کاربرد های نادرست اینترنت و سایر وسایل ارتباط جمعی و خطرات عدیده ای که به سان دنباله های  آن ها محسوب می گردند، هستند . اما اینترنت به جهت سهولت دسترسی و استفاده و نیز طیف وسیع کاربران، می تواند به مراتب خطرناکتر از سایر وسایل ارتباط جمعی باشد. هر فردی به سادگی می تواند با داشتن یک رایانه از داخل یک اتاق به اینترنت اتصال یافته، بدون هیچ زحمتی و به ساده ترین روش با فرسنگ ها دورتر از محل خویش، رابطه برقرار سازد و لازم به توضیح نمي باشد که این ارتباط لزوما مثبت و سازنده نیست و گاه آثاری مخرب و زیانبار را به دنبال دارد .

 برای اینکه با این نوع کاربرد ها آشنا شویم نخست لازم است  بدانیم که جوانان ایرانی چه کاربردهایی از اینترنت را بیش از همه مد نظر دارند و سپس بررسی کنیم که این کاربردها چگونه می توانند زیانمند واقع گردد و این نیز خود سرآغازی خواهد بود بر پاسخ به این پرسش که برای مقابله با مشکلات مزبور چه می توان و چه باید انجام داد ؟

 بدون هیچ هراسی می توان به جرات ادعا نمود که چت کردن رایج ترین کاربرد اینترنت در بین جوانان ایرانی است . چت که در وب سایت های فارسی زبان گاه با واژه هایی نظیر گپ و گفتگو به  فارسی ترجمه گردیده است، در زبان انگلیسی به معنای صحبت دوستانه و در اصطلاح رایج قرن بیست و یکم صحبت از طریق خطوط اینترنت است که به مرور زمان تکامل یافته است و استفاده از آن آسانتر و کاربردآن راحت تراست؛ به گونه ای که امروزه علاوه بر چت نوشتاری، امکان چت صوتی و چت تصویری از طریق وب کم نیز برای کاربران وجود دارد . سیستم چت به علت سهولت استفاده و نیز قابلیتی که در برقراری ارتباط میان افراد گوناگون در مناطق مختلف دارد نه تنها در کشور ما بلکه در خیلی دیگر از کشورهای جهان در صدر سیستم های کاربرد اینترنت قرار دارد و توجه افراد گوناگون از ملیت های مختلف را به خود معطوف می سازد  .

 چت یک ابزار همگانی در اینترنت است که بیش از هر کاربرد و قابلیت اینترنتی دیگر، توجه جوانان رابه خودجلب مي مايد. با این حال به هیچ وجه تنها وجه استفاده جوانان از اینترنت در ایران نیست .یکی از کاربردهای پرطرفدار دیگر اینترنت در ایران وبلاگ نویسی است . وبلاگ که در برخی سایت های ایرانی با لغاتی نظیر تار ( از سوی سایت مدرسه وب ** ) ؛ تارنگاشت و فرانوشت ( از سوی وبلاگ با خاطراتم ***)   فارسی شده است، سیستمی است که به کاربر اجازه میدهد از طریق یک فضای رایگان اینترنتی با مخاطبان ارتباط برقرار کند و افکار خود را به آنان ارائه دهد .

این سیستم در بین جوانان ایرانی بسیار محبوب است به گونه ای که ایران در بین کشورهای جهان رده چهارم را در زمینه وبلاگ نویسی دارد وزبان فارسی اخیرا توسط سایتی جزء 10 زبان اول وبلاگ نویسی در جهان مشخص شده است . دانشنامه ویکی پدیا، ضمن مطلبی با عنوان فرهنگ ایران از علاقه زیاد جوانان ایراني به اینترنت یاد کرده و وجود وبلاگ نویسان زیاد، در ایران را دلیل این ادعای خود می داندكه وبلاگ نویسی در ایران علاوه بر این جنبه اجتماعی، بعد سیاسی هم دارد و بسیاری از وبلاگ ها از اهمیتي همطرازبا رسانه های فعالی نظیر روزنامه و رادیو، برخوردار می باشند .

 کاربردهای دیگر اینترنت نیز برای ایرانیان به صورت استفاده از مطالب گوناگونی است که در لینک های اینترنتی موجودند و البته به دلیل سانسور شدید به نحوی غیر کامل در اختیار کاربران قرار می گيرند. برای مثال یک کاربر در هنگام یک تحقیق اینترنتی با طیف وسیعی از مطالب گوناگون در وب سایت های مختلف مواجه می گردد که بنا بر تصمیم شرکت مخابرات مجاز به استفاده از آن هانیست و این به نحو قابل ملاحظه ای کارآیی اینترنت در کشور ما را كاهش می دهد؛ به ویژه اينکه شمار سایت های فارسی فیلتر شده ای که با هدفی غیر از ابتذال فرهنگی، تلاش می کنند نیز کم نیست. وسعت وحدت سانسور به گونه ای است که به جرات می توان گفت بخش وسیعی از اینترنت فارسی را شامل می گردند . همچنین استفاده از امکاناتي نه چند پرطرفدار، نظیر پادکست نیز چندی است که در میان برخی از جوانان رابج گردیده است . پادکست یک ابزار ارتباطی نظیر وبلاگ است که در آن  ارتباط از طریق صدا - و نه نوشتار و تصویر و لینک – انجام می شود و جوانان ایرانی به دلایل گوناگون نظیر دشواری طراحی و استفاده از این سیستم و شاید آشنا نبودن با طرزكارآن، از آن استفاده چندانی نمی نمایند .

 یک نگاه كوتاه به آسانی این نکته را بر ما آشکار می سازد که تمامی کاربردهای مزبور، بسته به نوع استفاده از آن ها، می توانند مفید یا مضر باشند .در مورد تمامی کاربردهای اینترنت نظیر چت ؛ وبلاگ و پادکست سوء استفاده اجتناب ناپذیر است كه از عواقب غیر قابل پرهیز گسترش ارتباطات مي باشد. چنانکه تلویزیون ؛ رادیو و حتی تلفن نیز می توانند به شیوه ای نا صحیح مورد استفاده قرارگيرند. رجوع به چت روم های غیر اخلاقی و گفتمان با افرادی که چندان لایق همنشینی نیستند ؛ دسترسی به وبلاگها، پادکست ها و  سایت هایی با مطالب غیر اخلاقی و تاثیر گیری از آنها از جمله این آثار و پیامدهای منفی است.

همه ما به عنوان جوان در معرض این آثار و پیامدها بوده ایم و کم و بیش آن ها را احساس کرده ایم . امروزه تقریبا همه جوانان ایرانی یا خودیا از طریق دوستان خود، یا اینترنت و کاربردهای آن آشنا شده اند. به طور کلی می توان گفت نسل جوان ما گرایش فراوانی به اینترنت دارد و شاید آن را به عنوان جایگزینی برای برخی تفریحات ناسالم معمول در جامعه مي شناسد. این تمایل به اینترنت نیازمندارائه واشاعه راه های صحیح برای استفاده از اینترنت است و بر عکس آنچه خیلی ها تصور می کنند لزوما راهی برای ابتذال افراد نیست؛ بلکه می توانند پاسخگوی مشکل عدم وجود تفریحات سالم و کافی در کشور ما نیز باشد.

جدا از نقش اقشار مختلف جامعه ؛ می خواهیم بررسی کنیم و ببینیم هر یک از ما به عنوان یک جوان چگونه می توانیم اینترنت را به نحوی سودمند و شاید به سودمند ترین شیوه، مورد استفاده قرار دهیم؟ این سؤالی است که پاسخ به آن بی شک می تواند در شیوه نگرش ما به این رسانه عمومی و نتیجتا در نوع بهره برداری اماز آن تاثیر بگذارد و از آنجا که – چنانچه گفتیم – اینترنت می تواند به عنوان ابزاری مفید جهت گذران اوقات به شیوه ای درست و مناسب مورد استفاده قرار گیرد؛ بنابراین تغییرنحوه بر خورد ما با اینترنت، اهمیت آن رادر زندگیمان افزایش داده، امکان تاثیرپذيري منفی از آنرا را کاهش مي دهد .

 استفاده صحیح از اینترنت برخلاف آنچه بعضی تصورمي كنند، تنهابهره برداري مفید و مثلا علمی از آن نیست؛ بلکه طیف وسیعی ازامكانات را شامل می گردد که چت كردن نیز ازآن دست است: مثلا یکی از کاربردهای ديگراینترنت سرگرم شدن است و سرگرمی به هیج وجه امری مضر و زیانمند نمي باشد. اما این بدان معنا نیست که هر نوع سرگرمی مفید است . سرگرم شدن نیز نظیر خیلی از امور دیگر محدودیت هایی دارد که چنانکه آن ها راناديده انگاريم، به سمت ضرروزيان تغییر ماهیت می دهد. به بیان دیگرهرگونه فعاليتي که از حد معین خود خارج شود ديگر سرگرمی محسوب نمی گردد؛ بلکه صرفا شادی غلط و نامناسبي است که به صورت موقتی به انسان دست می دهد و حتی گاهي انسان خود، بعد از گزینش و تجربه این نوع از شادی ها، از عمل خود پشیمان و سرخورده می گردد. به بیاني ساده می توان گفت یک سرگرمی فقط باید انسان را سرگرم کند ونه اینکه در خلال سرگرمی شخصیت ما را دچار تغییر نماید و ما را به فردی با خصوصیاتی دیگر تبدیل نمايد.

 با قبول این مطلب که سرگرمی، بخصوص براي نسل جوان، به خودی خود امری واجب و لازم است؛ می توان به سادگی نتیجه گرفت که بسیاری از قابلیت های اینترنت چنانچه مورد استفاده غلط قرار نگیرند، مفیدند و اگر هیچ نوع سود خاصی برای شخص نداشته باشند، دست کم او را سرگرم می کنند. مثالی میزنم : چت - چنانکه می دانیم - به طور طبیعی یک راه مناسب و مفید برای سرگرم شدن و حتی از این بالاتر، برای خیلی از افراد، راهی برای تبادل اطلاعات است . اما اگرهمین چت، بواسطه اعمال نفوذ افراد منحرف وسودجو، ابزاري برای انحراف فرد، قرار گیرد و به همین سبب ضربه هائی جبران ناپذیر به وی وارد کند، چه ؟ یا از این هم ساده تر، خیلی از افراد با گذشت زمان به چت معتاد می شوند و این موجب اتلاف وقت آن ها می گردد. اما آیا به این دلایل می توان گفت چت كردن یک امكان وقابلیت منفی است؟ یا صحيح است به دلیل اینکه چت كردن ممكن است مضر هم واقع شود، آن را کلا اشتباه بدانیم؟

 این مطلب در مورد وبلاگ نیز کاملا صدق می نماید. این هردو، ابزارهای مفید ارتباطی اند که می توانند استفاده های مفید فراوانی داشته باشند؛ چنانچه شمار وبلاگهای پررونق جهان ( وبلاگهای با سابقه فعالیت متعدد که روزانه وبه دفعات به روز می شوند ) و پادکست های محبوب، کم نیستندكه البته ممكن است حاوی مطالبی غیر اخلاقی و نامناسب هم باشند. اماآیا چنين وضعيتي بايدوبلاگ نویسی را به طور عام و بکلی زیر سوال ببرد و وبلاگ را به ابزاری غیر اخلاقی مبدل سازد؟ آیا وجود وبلاگ های غیر اخلاقی آنقدر مضر است که فواید گوناگون وبلاگ را به عنوان ابزاری آسان میان وبلاگ نویس و مخاطب، کم رنگ می سازد؟ و در یک کلام آیا وبلاگ با همه این واقعیت های تلخ و شیرین که در مورد آن وجود دارد، ابزاری مفید است ؟

 در پاسخ می توان اشاره کرد که بخشی از مسئولیت كاربردصحيح اين ابزارها وامكانات اينترنتي، بر عهده خودما، به عنوان استفاده کنندگان، است که بیندیشیم و ببینيم از قابلیات گوناگون اینترنت چگونه باید استفاده کرد. در واقع این ضرورت موجوداست که باید شیوه درست استفاده کردن ازاینترنت را بدانیم و از آن به نحو صحيح بهره جوییم؛ وگرنه اگرصرفابه برخی استفاده های نادرست توجه كنيم، نه تنها اینترنت بلکه هر ابزار ارتباط جمعی دیگری هم می تواند مضر تلقي شود .

 در همین جاست که بحثی با عنوان فرهنگ استفاده از اینترنت مطرح می گردد. به بیان دیگر این ما هستیم که باید دريك فضاي پيشرفته وجاافتاره فرهنگي، از اینترنت به نحومطلوب ومقبول استفاده کنیم و اجازه ندهیم ابزاری که می تواند نقشی بسیار مفید و موثر در زندگی ها يمان داشته باشد، به آسانی و با یک اشتباه کوچک، به یک ابزار مخرب ومضرارتباطی تبدیل گردد .

با این تفاسیر بهتر است در رابطه با کلیک بعدی خود در شبکه جهانی قدرتمندي که قادراست خیلی چیزها را به ما عرضه کند، خوب فکر کنیم؛ به گونه ای که احيانا هیچگاه از کلیکی که کرده ایم پشیمان نشویم و به خاطر آن خویشتن را سرزنش ننمائيم.

پی نوشت ها :

*این واژه هم در زبان فارسی و هم در زبان کامپیوتر به معنای نشانه است . ( به نقل از نشریه رایانه ای کلیک )

**

http://khaterat.com/www/faq_weblog.php

 ***

http://www.bakhateratam.persianblog.com/

**** در زمینه ارائه واژگان در زمینه وبلاگ نویسی تا کنون از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی تلاشی صورت نگرفته است و تلاشهای انجام شده محدود به گروهی خاص از وبلاگ نویسان یا وبلاگ هایی خاص بوده است . در متن مقاله به چند مورد از این تلاش ها اشاره کردیم . همچنین چندی پیش من در سایت پرشن پتیشن ( اعتراض فارسی ) با درخواست یکی از اعضای گروه وبلاگ نویسان خارج از کشور ( ایروا ) مواجه شدم که اطلاعات اندک خود راجع به برخی اسامی انتخاب شده جهت جایگزینی کلمات مرتبط با وبلاگ نویسی را از متن اعتراض مزبور بدست آوردم .

جهت کسب اطلاعات بیشتر رجوع کنید به :

1) متن اعتراض در سایت پرشن پتیشن :

http://www.persianpetition.com/sign.aspx?id=aa0d7c8e-94cb-4402-847a-e7d44e96328b

2 ) مقاله ای با موضوع وبلاگ نویسی در ایران(اثر نویسنده)که در ماه اخیر ( آذر ماه سال 1385 ) به رشته تحریر در آورد. در این مقاله به تفصیل در رابطه با وبلاگ نویسی و تاریخچه آن در ایران سخن رانده شده است .

 

 

افزودن جدید
نوشتن نظر
نام:
ایمیل:
 
عنوان:
قالب نوشته:
[b] [i] [u] [url] [quote] [code] [img] 
 
 
:angry::0:confused::cheer:B):evil::silly::dry::lol::kiss::D:pinch:
:(:shock::X:side::):P:unsure::woohoo::huh::whistle:;):s
:!::?::idea::arrow:
 
کد آنتی اسپم نمایش داده شده در عکس را وارد کنید.
hamid |1386-11-15 14:30:19
salam
زهرا  - پیشنهاد |1386-7-9 07:12:10
با سلام مقاله مفیدی بود اما بسیار کلی بود
بهتر ابود جنبه های کاربردی بیشتر در آن لحاظ
می شد .

3.26 Copyright (C) 2008 Compojoom.com / Copyright (C) 2007 Alain Georgette / Copyright (C) 2006 Frantisek Hliva. All rights reserved."