| نگاهي به انتخابات |
|
| جمعه, 10 اسفند 1386 08:51 | ||
| تعداد بازدید :6565 | ||
|
در بسیار ی از کشورهای جهان من جمله آمریکا و ایران که از یک دیدگاه تاسف آمیز، مخالف بلکه معاند یکدیگرند، انتخابات ملی در جریان است؛ و در بسیار ی از کشورهای دیگر جهان نیز در همین روزها و ماه ها، این فعالیت با بوق و کرنا، در حال اجرا است و یا به زودی به اجرا در خواهد آمد. به عبارت دیگر بازار انتخابات گرم است و بسیاری از نفوس به این پدیده، سرگرم. من هم به عنوان یک شهروند ایرانی که علاقه ی خاصی به امر انتخابات دارم مایلم بعضی دیدگاه های خود را در این باره بیان کنم؛ دیدگاه هائی که البته شایسته است دیگر هموطنان و یا غیر آنان، بیایند و آزادانه آن ها را نقد و بررسی کنند تا به تدریج درک و فهم عمومی از این فرایند مهم اجتماعی افزون شود و اوضاع و احوال انسانی بهبود یابد. شخصاً به این حقیقت سخت پای بندم؛ زیرا معتقدم وقتی اندیشه ها در فضائی آزاد و دوستانه به هم برخورد نمایند، پرتو نور حقیقت تابان می شود. فردی را در نظر بگیرید که می خواهد فرد دیگری را برای تصدّی امور مملکتی انتخاب کند. اولین نکته ای که به خاطر می آید این است که این فرد انتخاب کننده باید چه شرایطی داشته باشد و آن فرد انتخاب شنوند چه شرایطی. فکر کنم از هر کسی سوال شود که فرد ا نتخاب کنند باید چه شرایطی داشته باشد می گوید باید آزاد باشد. آزاد باشد یعنی چه؟ مسلماً منظور او این نخواهد بود که باید جسمش آزاد باشد! چون او از این آزادی، هم اکنون برخوردار است. پس کجـای او بایـد آزاد باشـد؟ ذهـن هـر کسی سریعـاً بـه سراغ فکر و اندیشه ی او می رود. آری باید فکرش آزاد باشد. به احتمال زیاد می توان گفت فکری که آزاد نیست فکری است که گرفتار موهومات و خرافات و تعصبات باشد. اگر این تعریف درست باشد مسئله قـدری پیچیـده می شـود. یعنـی این که به چه چیزی موهومات و خرافات و تعصبات می گویند و چگونه باید با آنها مبارزه کرد و ذهن انسان ها را از قید آنها آزاد نمود؟ یا به عبارت دیگر این آزادی فکر و وجدان تحت چه شرایط اجتماعی باید به وجود آید و چگونه باید به کار افتد؟ این موضوع خود بحثی مفصل می خواهد که از محدوده ی این مقال خارج است، بنا براین فعلاً به آن نمی پردازیم و فقط تأکید می کنیم که بدون آزادی فکر و وجدان فرایند انتخاب کردن بی معنی می شود. چون درست مثل این است که دست ها و پاها ی کسی را ببندند و از دور، سفره ی رنگینی به او بنمایند و بگویند تو آزادی بروی و از آن سفره هرچه را می خواهی برداری و بخوری! می دانیم که بزرگترین شعار بشریت مدرن هم همین آزادی اندیشه و وجدان است. اما این که تا چه حدی این ضرورت معنوی در قلب و روح مردم نفوذ کرده و تا چه اندازه ای در عمل رعایت می شود، بحثی دیگر است که باید بر اساس شواهد و اسناد معتبر به آن پرداخته شود. دومین نکته ای که به احتمال قوی، در مورد شرایط انتخاب کنندگان گفته خواهد شد این است که هر انتخاب کننده ای باید در جریان واقعیات اجتماعی و اطلاعات حقیقی قرار گیرد؛ یعنی باید از اوضاع و احوال جامعه ای که در آن زندگی می کند آگاه باشد؛ و الّا انتخاب کردن امری بی هدف و بی جهت خواهد بود؛ که در این صورت بیشترین ضرر و زیان آن، به همین انسان غافل و بی اطلاع وارد خداهد گشت؛ زیرا درست مثل این می ماند که به یک کارگر ساده ساختمانی که تازه شروع به کار کرده است؛ بگویند برادر، لطفاً نقشه ی این برج را بکش و تدارکات لازم را فراهم کن! این مقوله نیز که اگر افراد جامعه ای از آگاهی های لازم اجتماعی برخوردار نباشند و بخواهند در انتخابات شرکت کنند، نتیجه چه چیزی از آب در خواهد آمد، نیاز به بررسی مستقل خود دارد. اما این آگاهی لازم برای مشارکت موفقیت آمیز مردم در امر انتخابات اجتماعی، از کجا و چگونه باید تامین شود ؟ بدیهی است ساده ترین پاسخ به این سوال این است که خود فرد باید چنین کند. بلی درست است؛ از آنجا که هر فرد انسانی دارای روح و خرد مستقل و خدادادی است، می تواند و باید در هر روند انتخاباتی، خود، در صدد کسب اطلاعات موثق در مورد اوضاع جامعه و نیز افرادی که می خواهد به آنها رای بدهد، برآید؛ این یک مورد از حقوق اساسی انسانی و یک مسئولیت برجسته ی اجتماعی است که اگر هر کسی اهمیت آن را درست درک می کرد فرایند انتخابات، در هر جائی، گام های بلندی به سوی بهروزی بر می داشت. ولی خیلی راحت و زود این سوال به ذهن انسان خطور می کند که این فرد اطلاعات لازم را از کجا بیاورد؟ او که نمی تواند کار و زندگی خود را رها کند و در جامعه بگردد تا اوضاع آن را دریابد و واجدین شرایط لازم را برای اداره ی امور آن شناسائی کند! پس چه باید کرد؟ فکر کنم هر شخص آگاهی فوراً خواهد گفت این وظیفه ی رسانه های گروهی جامعه است که چنین اطلاعاتی را در اختیار مردم قرار دهند؛ این درست؛ اما این رسانه های اجتماعی را که در حقیقت باید آئینه ی تمام نمای واقعیت های جامعه باشند، کدام نیروها باید کنترل کند و کدام انگیزه ها باید جهت دهد؟ شاید کسی بگوید رسانه ای را که حکم آینه برای نشان دادن اوضاع جامعه دارد، که کسی نباید کنترل کند! ولی یک روزنامه یا ایستگاه رادیوئی یا تلوزیونی را که نمی شود به حال خود رها کرد. حتماً لازم است که مدیری یا مسئولی آن را رهبری کند و به مواد و محتوای آن جهت بدهد. این درسـت، کسی مخـالف این نیست کـه یـک روزنـامه یا مجلـه یـا فـرستـنده مـدیـر و مسـئول می خواهد؛ بلکه بر عکس، تاکید می شود که همین مدیر یا مسئول است که به کمک خبرنگاران و نویسندگان آزاد خود، باید این وظیفه ی مهم را انجام دهد و نه فردی یا مرجعی دیگر؛ چون در این صورت در جریان اطلاعات پارازیت وارد می شود و اصالت و حقیقت ماموريت آن را ضایع می کند. رسانه ای که افراد و مراجع غیر ذی صلاح، در کار آن مداخله نمایند و در روند اطلاع رسانی آن اعمال نفوذ کنند، اطلاعات نادرست به مردم تحویل می دهد و به عبارت دیگر جهت فکر و وجدان مردم را به سمت و سویی از قبل تعیین شده، سوق می دهد. بنابر این آزادی رسانه ای یکی دیگر از شرایط اساسی برای مشارکت مردم در انتخابات مفید است؛ به عبارت دیگر آزادی وجدان و آزادی بیان و فرزند برومند آن ها، یعنی آزادی رسانه ای، حقایق و عواملی هستند که دست در دست همدیگر دارند و به کمک هم، یک فرایند انتخاباتی را در جهت مصالح جامعه و منافع مردم هدایت می کنند. این دو زمینه ی آزادی، مکمل یکدیگر و مقوی همدیگر بوده، یکی بدون دیگری دوام و بقايي نخواهد داشت. اما ایجاد و حفظ این آزادی های بنیادی به مسائلی مهم تر مثل فرهنگ غالب جامعه و سیستم های تعلیم و تربیت جاری در آن بر می گردد، که در این مختصر فرصت پرداختن به آنها نیست. همچنین فرایند مشارکت مردمی در انتخابات، منحصر و محدود به این دو مبحث اشاره شده نمی باشد و بحث های مهم دیگری مثل شرایط انتخاب شوندگان و مراحل انتخابات و نتایج انتخابات و غیره را نیز شامل می شود که انشاءالله دیگر دوستان و متفکران به آن ها خواهند پرداخت. نویسنده، نقد هر کسی را بر مطالب فوق ارج می نهد و مطمئن است که به این ترتیب، درک و فهم او از این مسئله ی اساسی و نیز بسیاری مسائل مهم دیگر، که نقشی بنیادی در پیشرفت و ترقی جامعه دارند، افزون خواهد شد. Powered by !JoomlaComment 3.26
3.26 Copyright (C) 2008 Compojoom.com / Copyright (C) 2007 Alain Georgette / Copyright (C) 2006 Frantisek Hliva. All rights reserved." |