|
ارتباط ميان والدين و فرزندان همواره وجود داشته است، لذا اختلاف نظر بين پدر و مادر و فرزندان امري طبيعي و غير قابل انكار است؛ چرا كه اين دو گروه متعلق به دو نسل متفاوت مي باشند كه هر يك با عقايد خاص زمان خود بزرگ شده اند كه به احتمال قوي در آن زمان رونق و رواج داشته و مورد پذيرش عموم بوده است. لكن با گذشت زمان و به واسطه ي انقلابات داخلي ،پيشرفت تكنولوژي روز ،در دسترس بودن امكانات ،گسترش دامنه ي ارتباطات و بسياري علل ديگر فاصله ي ميان اين دو نسل زياد شده است . امروزه هم شاهد اين اختلاف هستيم و شايد بيش از ساير ادوار اين مسئله به چشم بيايد .
شايد در نظر اول اين مسئله چندان حائز اهميت قلمداد نشود؛ ولي در حقيقت مي تواند يكي از اساسي ترين مسائل جامعه ي امروز باشد. آيا هيچ امري دردناك تر از اين هست كه نزديكترين افراد يعني والدين و فرزندان نتوانند يكديگر را درك كنند و نيازهاي هم را بشناسند ؟ اگر چنين باشد چگونه آدمي توانايي ارتباط با افراد جامعه را بيابد و به ايشان اعتماد كند. پس در اين صورت جامعه اي نا امن به وجود مي آيد كه هر لحظه در آن بيم خطر مي رود و از جمله ي اين امور روي آوردن فرزندان به دوستان ناباب و كشيده شدنشان به راه خلاف است كه امروزه در جامعه ي ما بسيار رواج يافته است . پس به خاطر اصلاح كشور هم كه شده بايد در صدد بر طرف كردن اين معضل گام بر داريم . بگذاريد از اولين مرحله ي حيات انسان شروع كنم . وقتي فرزندي متولد مي شود خداوند به صرف جود و كرم خويش وي را در دامان پر مهر پدر و مادر و تحت حفاظت خويش پرورش مي دهد و اين اول بار است كه رابطه ء متقابل ميان والدين و فرزند به وجود مي آيد . طفل با حضور خود كانون خانواده و رابطه ي بين زن و شوهر را گرمي مي بخشد و ستونهاي زندگي را استوارتر مي سازد ؛ در مقابل، والدين جهت رفع نيازهاي طفل تلاش مي كنند . زماني كه كودك از بيان احساسات و نيازهاي خويش عاجز است، سعي مي كند به زبان كودكي خواسته هايش را بيان كند ، از اينرو پدر و مادر زبان كودك را مي آموزند تا بتوانند به وي كمك كنند . هر روز كه كودك بزرگ تر مي شود پيوند ميان آنها محكم تر مي گردد . اين روند ادامه مي يابد تا زمان بلوغ كودك ؛ در اين زمان رابطه ء ميان والدين و فرزند كم رنگ و كم رنگ تر مي شود و صحبتها و نصايح والدين ، فرزند را راضي نمي كند . پس كودك در بين افراد جامعه الگويي براي خود بر مي گزيند كه با روحياتش متناسب باشد و حرف دل او را بزند .در اين زمان است كه پايه ي تعارض و اختلاف ميان اين دو نسل گذاشته مي شود و اگر به موقع جلوي اين خطر گرفته نشود، زمينه ي بسياري از مشكلات را در آينده فراهم مي آورد. تنها كاري كه در چنين شرايطي لازم است انجام شود ، آنست كه والدين به شرايط و موقعيت سنّي فرزندان آگاه باشند و به ايشان كمك كنند تا اين بحران زندگي را پشت سر گذارند. فرزندان در اين شرايط، توقع زيادي ندارند فقط نيازمند همدردي و همفكري والدين خويش مي باشند و از اينكه والدين مشكلات و دغدغه هاي فكري ايشان را مي فهمند احساس رضايت مي كنند . پس چه نيكوست اگر والدين خودشان الگويي مناسب براي فرزند باشند و با آنها رابطه اي صميمي و دوستانه داشته باشند و سعي كنند كه مشكلات آنها را تخفيف دهند يعني در واقع رفاقت ميان آنها بر قرار گردد؛ همان طور كه دو دوست با يكديگر درد دل مي كنند و از صحبت كردن با يكديگر آرامش مي يابند زندگي را براي خود لذت بخش نمايند . با ذكر اين مطالب نمي خواهم تقصير را بر گردن والدين بياندازم؛ ولي ذكر آنها لازم است، چرا كه يك جنبه ي بحث، والدين مي باشند . از طرف ديگر فرزندان بايد شرايط سنّي والدين و فرهنگ و عقايد ايشان را كه گه گاه متفاوت و حتی مخالف زمان حاضر است ، درك كنند و نبايد خود را بي نياز از راهنماييها و تجربيات بزرگترها علي الخصوص والدين خويش بدانند؛ بلكه بايد با ديدي باز به مسائل نگاه كنند . فرزندان بايد اصل مهم و اساسي مشورت را بياموزند و اهميت آن را در يابند، تا بسياري از مشكلاتشان بر طرف شود؛ و در صورتي كه با والدين رابطه ي نزديك داشته باشند، تأثير اين امر دو چندان خواهد شد. تنها كافي است فرزندان نياز به كمك والدين را احساس نمايند . آنگاه با مطرح كردن مشكل و شرح موقعيت خود و ديدگاههاي جامعه نسبت به آن مسئله از نظريات والدين بهره مند گردند و چه بسا تقابل ايده هاي دو نسل باعث پيشرفت هاي چشم گيري شود . اين نكته را هم بايد متذكر شد كه هر گاه طرفين با ديد منفي و با نيت تضعيف و مغلوب ساختن طرف مقابل به مذاكره پردازند، نتيجه به ضرر خودشان خواهد بود . چرا كه اگر طرف مقابل مغلوب شود، نتيجه ي مطلوب حاصل نشده و فرد، حاضر به پذيرش نظر طرف مقابل نخواهد بود . مسئله ي ديگر آنكه اگر مطلب مطرح شده از جانب والدين يا فرزندان، موافق نظر طرف مقابل نبود، نبايد سريع به مخالفت پرداخت و جبهه گيري نمود؛ چون اين مسئله خود مانع بزرگي بر سر راه ارتباط است ؛ بلكه بايد اجازه داد فرد، نظرياتش را كامل و واضح بيان كند، آنگاه به تبادل افكار پرداخت ؛ محاسن و معايب امر را بر شمرد و بهترين تصميم را اتخاذ نمود . پس بايد اجازه داد فرد صحبتش تمام شود؛ چرا كه اگر حرفش با عجله قطع شود، وي هيچ توجهي به حرفهاي ايشان نخواهد كرد و بلافاصله به مخالفت بر مي خيزد . پس شايسته است كه طرف صحبت اجازه دهد ظرف وجود ناطق خالي شود، تا ظرفيت پذيرش صحبت هاي طرف مقابل در وي به وجود آيد، و آنگاه با ملايمت و به دور از هر گونه تحكّم به بيان عقايد و نظريات خويش پردازد . اين نكته را نبايد فراموش كرد كه انصاف يك شرط ضروري براي مذاكره است و در غير اين صورت نتيجه اي به جز اختلاف و نفاق در پي نخواهد داشت. لازم به ذكر است كه در اين مسير، هم والدين و هم فرزندان بايد تلاش كنند و اين وظيفه از هيچ يك سلب نشده است . حال بايد به اين مطلب پرداخت كه چه امري باعث مي شود ميان والدين و فرزندان كه بينهايت به هم علاقه دارند اختلاف پيش بيايد؟ پدر و مادر چه انتظاري غير از احترام گذاشتن و محبت كردن به ايشان دارند؟ مگر والدين غير از صلاح فرزندان خود چه مي خواهند؟ مگر نه اينست كه فرزندان محتاج حمايت و پشتيباني والدين و محبت ايشان مي باشند؟ پس چه چيز سبب اختلاف اين دو گروه و دور شدنشان از يكديگر مي شود؟ در اين راه مي توان از وجه اشتراك والدين و فرزندان كه همانا نياز به محبت و درك محبت واقعي است بهره برد . پس چه خوب است اگر طرفين به خاطر علاقه اي كه به يكديگر دارند، گاهي از حق خود بگذرند و اجازه دهند ديگري به خواسته اش برسد . البته نبايد اين عمل يك طرفه باشد، چرا كه آن خود مشكلي به مشكلات اضافه خواهد كرد؛ بلكه بايد منطقي و حساب شده عمل نمود . فرزندان ، از تجربيات بزرگترها و والدين خود استفاده كنند؛ در مقابل، بزرگترها به جوانان ميدان بدهند و به آنها اعتماد نموده و اجازه دهند كه جوانان تواناييهاي خود را اثبات كنند. البته اين بستگي به خانواده دارد كه عواطف و احساسات يكديگر را بشناسند؛ چرا كه در بسياري موارد در صورت توجه به اين اصل، مشكل بر طرف مي شود . والدين خيلي وقتها نياز به احترام دارند ، دوست دارند محترم شمرده شوند و اگر فرزندان كمك آنها و تجربياتشان را خواستار شوند براي آنها كافي است؛ در عوض، جوانان احتياج به ابراز وجود و حمايت والدين دارند . اگر اين مسائل رعايت شود، مي توان اميدوار بود كه فاصله ي ميان والدين و فرزندان كم شود ، به شرط آنكه واقعاً بخواهيم و محبت را از يكديگر دريغ ننماييم . هر فرد بايد در زندگي براي خود هدفي داشته باشد . در اين صورت اهميت روابط اجتماعي كه جزو امتيازات انسان اشرف مخلوقات است ، بيش از پيش بر ما مكشوف مي شود. اگر بخواهيم موقعيت و فرهنگ جامعه را در مسير پيشرفت و ترقي و كمال پيش ببريم، ناگزير بايد به مسائلي اينچنين كه همواره براي مردم مشكل ساز بوده بيانديشيم و راه بر طرف كردن آن را بيابيم . در اين صورت موفقيت حتمي خواهد بود و نتيجه ي مطلوب ظاهر خواهد شد . اگر فرزند نتواند با والدين خود كنار بيايد و يا والدين احساسات فرزندان را درك نكنند، ديگر نبايد به آينده ي چنين جامعه اي اميد بست. پس بايد ديد خود را عوض كرد و اين مطلب را پذيرفت كه هيچ دو انساني از هر نظر افكار و عقايد يكسان ندارند، آن هم در دو نسل مختلف و با عقايد متفاوت، بلكه اين وظيفه ي هر دو طرف يعني والدين و فرزندان است كه اين واقعيت را بپذيرند و سعي كنند تفاوت ها و اختلاف نظرها را به حداقل برسانند . اگر اين حقيقت پذيرفته نشود و براي مقابله با اين امر اقدامي صورت نگيرد، نه تنها بنيان خانواده بلكه جامعه متلاشي مي شود ، چرا كه خانواده اولين كانون اجتماعي است كه طفل در آن قدم مي گذارد و اين اختلاف ميان والدين و فرزندان مي تواند اختلافات اساسي تر و بنيان كن زيادي را در جامعه به وجود آورد و باعث شود كه همه ساز مخالف بزنند و بخواهند عقايد خود را مطرح و در جامعه تثبيت نمايند . در اين صورت هرج و مرج بر جامعه حاكم خواهد شد و نتيجه اي جز ضرر و زيان براي فرد و جامعه در پي نخواهد داشت .
|
