|
چرا انسان را اشرف مخلوقات نامیده اند؟ چرا انسان متفاوت از سایر موجودات است؟
پاسخ این سؤالات در یک جمله خلاصه می شود، انسان دارای پنج بعد است: جسم، نفس، عقل، روح انسانی و روح ایمانی.
جسم و نفس انسان را مانند حیوان جلوه می دهد. خوردن،خوابیدن، غضب، شهوت، ظلم، جدال و... به وسیله جسم ونفس است که این از خصائص حیوانیست.
اما پدیده ای که انسان را از سایر موجودات متمایز ساخته عقل و روح ایمانی است. قدرت تعقل و تفکر و همچنین اختیار مختص انسان است و او را تبدیل به موجودی هوشمند کرده است. اختراعات و اکتشافات انسان به دلیل استفاده از فکر است و زندگی را برای او راحت تر کرده. " انسان مانند معدنی است که دارای احجار کریمه است." انسان قابلیت ها و استعدادهایی دارد که اگر آنها را کشف کند می تواند آنها را در راه ترقی و پیشرفت به کار گیرد؛ چرا که عقل انسان یکی از قوا و کمالات روح است و از روح سر چشمه می گیرد.
آدمی می تواند با استفاده از روح انسانی فضائل انسانی کسب کند و خوبی ها و زیبایی ها را در خود پرورش دهد و این روح ایمانی است که از اوامر الهی تبعیت می کند و انسان را به عرش می برد.
"در انسان دو مقام موجود، نورانی و ظلمانی. اگر عقل غلبه کند نورانی است واگر نفس غلبه کند ظلمانی است. قوه ی ملکوتی و قوه ی طبیعی حیوانی در انسان در جنگند تا کدام مظفر گردد."
گروهی از انسان ها فقط از نفس خود پیروی می کنند و زمام عقل را به دست نفس خود داده اند و در دریای ظنون و اوهام خود غرقند. این افراد فقط به دنبال پست و مقام مادی هستند و برای رسیدن به آن دست به هر کاری می زنند از دزدی گرفته تا قتل وغارت و باعث به وجود آمدن جنگ، بد بختی، فقر و گرسنگی و صدها مشکل دیگر در دنیا می شوند.
گروهی دیگر هم نفس و هوی را تحت کنترل عقل و روح ایمانی خود در آورده و به وسیله آن خواهش های نفسانی را می شکنند و جلوی آن را می گیرند و علم و جود و عدل و وفا را در خود پرورش می دهند که از فضائل عالم انسانی است. این افراد برای خدمت به بشریت آماده اند و همچنین هدفمند حرکت می کنند.
گروه اول از انسانیت دور شده و از حیوان پست تر هستند و نفس بر آنها غلبه کرده و مقام ظلمانی را ظاهر ساخته اند و گروه دوم به انسانیت ظاهر گشته و از مَلَک افضل هستند و عقل بر آنان غلبه کرده و نورانی اند.
حال ما می توانیم عضو یکی از این دو گروه باشیم. می توانیم مانند گروه اول فقط نام انسان بر خود نهیم و از لذت های پست دنیوی بهره مند شویم ولی از مقام انسانیت که تعلق به عالم بالا دارد و فیض ربوبیت است خود را محروم سازیم و مانند چهار پایان به زندگی پوچ و بی ارزش خود ادامه دهیم یا می توانیم مانند گروه دوم انسان واقعی باشیم و لقب اشرف مخلوقات را به خود اختصاص دهیم، با هدف در دنیا زندگی کنیم و به فکر بهتر کردن اوضاع دنیا باشیم، می توانیم حس انسان دوستی را خود پرورش دهیم و قلب را آشیانه عقاب محبت سازیم و این جمله را در خاطر داشته باشیم که " مقام انسان بلند است اگر به انسانیت مزین والاّ پست تر از جمیع مخلوقات مشاهده می شود."
راستی کدام قوه در وجود شما پیروز است قوه ی ملکوتی یا قوه ی طبیعی حیوانی؟
|
