|
چهارشنبه, 22 آبان 1387 08:12 |
|
تعداد بازدید :6415 |
|
روزگاری در روستایی با تعدادی از دوستان هم سالم به کنار رودخانه ای رفتیم. جایی مناسب از آن را که کمی گود تر بود انتخاب کردیم و لباس هایمان را در آوردیم و از روی بلندی کنار گودال به درون آن شیرجه زدیم. من اندکی شنا می دانستم و می توانستم خودم را روی آب نگهدارم. در این اثنا یکی از آن دوستان هم که هنوز در آب نیامده بود آماده شد و در گودال شیرجه رفت. لحظات اول اوضاع عادی به نظر می رسید؛ اما بعد از چند لحظه دیدم آن دوست دارد مرتب به زیر آب می رود و بیرون می آید. خیلی زود متوجه شدم که دارد غرق می شود. کس دیگر در آب یا بیرون از آن نبود که بتواند به او کمکی کند. بناچار دل به دریا زدم و به قصد کمک به طرفش رفتم. به محض این که دستش بدنم را لمس کرد، با تمام قوا مرا گرفت و بـه زیـر آب فـرو برد تا خود ش بالا بیاید. زیر پنچه های او گیر کرده بودم و کم کم نفسم داشت تمام می شد. در ابتدا سعی کردم طاقت بیاورم، ولی بعد از لحظاتی وضعم وخیم شد و به شدت ترسیدم. با تمام نیرویی که داشتم دستهای او را کنار زدم و توانستم سرم را از داخل آب بیرون بیاورم و نفسم را تازه کنم. در این کش و واکش ها، به کنار گودال رسیده بودیم و با کمی هل دادن من و کشیدن بچه ها، توانستیم او را به کنار آب بياندازيم. دیگر رمقی نداشتم. روی زمین افتادم و او هم در کنار آب روی شن ها افتاد. حالا دیگر همه ی بچه ها متوجه ی قضایا شده بودند و به کمک شتافتند و او را به قسمت بالای گودال کشیدند و سرازیرش کردند و مقدار زیادی آب از داخل شکمش بیرون ریخت و بعد از دقایقی نفسش بالا آمد.
این تجربه به من آموخت که برای نجات دادن کسی که در حال غرق شدن است، انسان الزاما باید فنونی را بلد باشد و الا حین کمک به فرد غرق شونده، ممکن است خوش زودتر از او خفه شود. اگر انسان فنون لازم را بداند می تواند به راحتی و بدون این که خطری متوجه خودش شود فرد غریق را نجات دهد؛ یعنی دانستن این فنون به معنی حفظ زندگی خود و نجات کسی است که دارد با مرگ دست و پنجه نم می کند و ندانستن آن به معنی از میان رفتن احتمالی زندگی خود و تمام شدن حتمی زندگی فرد غریق است. آیا در متن جامعه نیز همینطور نیست؟ آیا با کسانی طرف نمی شویم که در مفاسد مهلک در حال غرق شدن هستند؟ آیا دوستانی نداریم که در دام های مرئی و نا مرئی خطرناک گرفتار شده اند؟ آیا در اخبار نمی شنویم که کسانی در اطرافمان گرفتار هزار جور مفسده و مهلکه، اعم از اعتیاد و فساد و انحراف و اختلاف و یاس و نومیدی و بی بند و باری هستند؟ چرا، به فراوانی می بینیم و می شنویم. از طرفی حتما وجدان انسانیمان حکم می کند که باید به آن ها کمک کنیم؛ یعنی نمی پذیریم که چشممان را به روی آن ها ببندیم و بگذاریم هر طور که می خواهد بشوند و نمی گوییم تقصیر خودشان بوده، می خواستند به راه راست بروند و به حرف بزرگترها گوش بدهند. می گوییم؟ نه، نمی گوییم؛ چون وجدانمان طوری تربیت شده است که انسان ها را کلا و ذاتا شریف و نجیب مشاهده کنیم. همه ی آدم ها را دارای روح متعالی و زیبای انسانی می دانیم و آن ها را دوست می داریم. یاد گرفته ایم که به يكديگر کمک کنیم و دست همدیگر را بگیریم. پس مشتاقیم که به مساعدت آن ها بشتابیم و مطمئنیم که کار درستی انجام می دهیم. اما آیا باید بی مهابا به سراغ آن ها برویم؟ آیا بدون دانستن فنونی روحانی، ذهنی و روان شناختی باید به نجات آن ها بشتابیم؟ آیا می توان با دست خالی؛ یعنی با ذهنی تهی و روحی خام و وجدانی ساده به کمک آنان رفت؟ مسلماً خیر. چون اگر صرفا بر اساس خلوص و محبت، و بدون علم و آگاهی و تجربه ی کافی به سراغ این گونه افراد برویم؛ از دو حال خارج نیست: یا می بینیم کاری از دستمان بر نمی آید و ناگزیر عقب نشینی می کنیم و یا خودمان را در خطر می اندازیم و در دام آنان گرفتار می شویم. درست است؛ ممکن است با تمام قلب و روحمان به کمک خداوند و حمایت و هدایت او مؤمن و مطمئن باشیم؛ ولی همان خداوند به ما عقل و فکر و شعور داده است و بعد سفارش کرده است در هر موقعیتی آن ها را به کار بياندازيم و به اصطلاح، خودمان راه را از چاه تمیز دهیم. پس عقل و خرد حکم می کند بدون آمادگی های روحی و ذهنی نمی توانیم برای این گونه افراد کاری انجام دهیم. اما این آمادگی را از کجا به دست بیاوریم؟ در چه جایی نکاتی و هدایاتی هست که برای چنین مواردی ما را به فنون نجات مجهز می سازد؟ این مکان ها از لحاظ علمی، کتب انسان شناسی، روانشناسی و جامعه شناسی هستند و از نظر اخلاقی، کتب آسمانی. کتب علمی جدید و مفید که فراوان در دسترس است؛ اما کتاب آسمانی جدید از کجا بیاوریم؟ کلاً، ما برای انجام دادن صحیح یک عمل بخصوص خیر خواهانه، باید هم انگیزه ی انجام دادن آن را داشته باشیم و هم علم انجام دادن آن را بدانیم و هم توان انجام دادن آن را به دست بیـاوریـم. انگیـزه، علـم، تـوان. اما تجربه ثابت کرده است مباحث اخلاقی که از ادیان الهی سرچشمه می گیرند می توانند انگیزه لازم برای عمل را به ما بدهند؛ و مباحث علمی که در کتب معتبر گرد آمده اند قادرند آگاهی ضروری برای عمل را بـه ما ببخشنـد و خـوراک های مفیـد و سـالم که از دسترنج خودمان و دیگران فراهم شده اند، می توانند توان کافی برای عمل را به ما ارزانی دارند.
|
