متن کامل کنوانسيون حفاظت از محيط زيست دريای خزر

*منظور از «برنامه عملکرد»، برنامه علمکرد برای حفاظت و توسعه پايدار محيط زيست دريای خزر می‌باشد.

*منظور از «طرف متعاهد»، دولت ساحلی خزر می‌باشد که رضايت داده بوسيله اين کنوانسيون محدود شود.

- هرگونه انتقال يا دفع عمدی مواد زايد يا ساير مواد ناشی از شناوردها، وسايط نقليه هوايی، سکوها يا ديگر سازه‌های ساخت بشر

- هرگونه رهاسازی عمدی لاشه‌ شناورها، وسايط نقليه هوايی، سکوهايی بلااستفاده يا ديگر سازه‌های ساخت بشر در دريای خزر

*منظور از «مواد خطرناک»، هرگونه موادی است که ايجاد مسموميت، سرطان، تغييرات ژنتيکی يا معلوليت ارثی می‌نمايند به ويژه در صورتی که مقاومت باشند.

*منظور از «مرجع ملی»، مرجعی است که هر طرف متعاهد به عنوان مسوول هماهنگ ساختن اقدامات ملی برای اجرای اين کنوانسيون و پروتکل‌های آن تعيين نموده است.

[منظور از «سازمان»، سازمان همکاری دولت‌های ساحلی دريای خزر برای هماهنگی و اجرای اين کنوانسيون و پروتکل‌های آن می‌باشد که در فوريه ۱۹۹۲ در تهران، کشورهای ساحلی دريای خزر با تشکيل آن موافقت نموده‌اند.]

*منظور از «آلودگی ناشی از منابع واقع در خشکی»، آلودگی دريا ناشی از هر نوع منبع مشخص يا نامشخص است که از خشکی، از طريق آب يا هوا يا مستقيما از ساحل به محيط زيست دريايی وارد می‌شود. اين شامل آلودگی ناشی از دفع عمدی از خشکی به بستر دريا از طريق تونل، خطوط لوله يا ديگر وسايل می‌شود.

*منظور از «وضعيت اضطراری زيست محيطی»، يعنی وضعيتی يا تهديد قريب‌الوقوعی که موجب آلودگی جدی يا زيانهای ديگری به محيط زيست دريای خزر شود و آنچه از علل طبيعی مانند: سيلاب يا ساير فعاليت‌های انسانی مانند حوادث صنعتی ناشی شود.

*منظور از «حادثه صنعتی»، حادثه‌ای است که از يک توسعه کنترل نشده در روند هر فعاليتی که مواد خطرناکی را در بردارد ناشی شود؛ خواه در زمان تاسيس، به عنوان مثال در طول ساخت، استفاده، ذخيره، تبادل يا دسترسی، خواه در طول انتقال.

«شناور»، به هرگونه شناوری اتلاق می‌گردد که در محيط دريايی فعاليت می‌کند و شامل هاورکرفت، قايق‌های تندرو، زيردريايی‌ها، قايق‌هايی که يدک کشيده می شوند، قايق‌های خودرو همچنين سکوها و ساير سازه‌های دريايی انسان ساخت می‌باشد.

«گونه‌های غيربومی مهاجم»، يعنی گونه‌های غيربومی که استقرار و انتشار آنها اکوسيستم‌ها، زيستگاه‌ها يا گونه‌ها را تهديد می‌نمايد و آسيب اقتصادی يا زيست محيطی به وجود می‌آورد.

هدف اين کنوانسيون، که طبق مفاد مربوطه آن دنبال می‌شود، حفاظت از محيط زيست دريای خزر از کليه منابع آلوده کننده و حفاظت، نگهداری، احيا و استفاده منطقی و پايدار از منابع زنده آن می‌باشد.

اين کنوانسيون در مورد محيط زيست دريای خزر با در نظر گرفتن نوسان سطح آب آن و اراضی متاثر از نزديکی به دريا اعمال می‌شود.

الف) به صورت فردی يا مشترک کليه اقدامات مناسب را برای جلوگيری، کاهش و کنترل آلودگی دريای خزر اتخاذ خواهند نمود؛

ب) به صورت فردی يا مشترک، کليه اقدامات مناسب را برای حفاظت، نگهداری و احيای محيط زيست دريای خزر اتخاذ خواهند نمود؛

ج) استفاده از منابع دريايی خزر به شکلی که موجب آسيب به محيط زيست دريای خزر نشود؛

د) همکاری با يکديگر و با سازمانهای ذيصلاح بين‌المللی به منظور نيل به اهداف اين کنوانسيون.

طرف‌های متعاهد در اقدامات خود به منظور رسيدن به اهداف اين کنوانسيون و اجرای مفاد آن، از طريق اصول ذيل راهنمايی خواهند شد .

الف) اصل پيشگيرانه، به موجب آن در جايی که يک تهديد جدی يا خسارت جبران‌ناپذير به محيط زيست دريای خزر اتفاق افتد، فقدان اطمينان علمی جامع نمی‌تواند به عنوان دليلی برای به تعويق انداختن اقداماتی که توجيه اقتصادی دارند، محسوب شود؛

ب) اصل پرداخت آلوده کننده، به موجب آن آلوده کننده هزينه‌های آلودگی شامل جلوگيری، کنترل و کاهش را بر عهده دارد؛

ج) اصل دسترسی به اطلاعات مربوط به آلودگی محيط زيست دريای خزر، که طبق آن طرف‌های متعاهد يکديگر را با حداکثر اطلاعات ممکن در اين زمينه تجهيز می‌کنند.

طرف‌های متعاهد به صورت دو يا چند جانبه برای توسعه پروتکل‌های اين کنوانسيون که شامل اقدامات، خط ‌مشی‌ها و استانداردهای اضافی به منظور اجرای اين کنوانسيون است، با يکديگر همکاری خواهند نمود.

۱- طرف‌های متعاهد کليه اقدامات مناسب را برای جلوگيری، کاهش و کنترل آلودگی درياز خزر ناشی از منابع واقعی در خشکی به عمل خواهند آورد.

۲- طرفهای متعاهد در توسعه پروتکل‌های اين کنوانسيون که شامل اقدامات بيشتری برای جلوگيری، کاهش و کنترل آلودگی دريای خزر ناشی از منابع واقعی در خشکی می‌باشد همکاری خواهند نمود. چنين پروتکل‌هايی می‌توانند شامل اقدامات ذيل باشد:

الف) جلوگيری، کنترل و کاهش خروج آلاينده‌ها از منابع آلوده کننده از طريق بکارگيری تکنولوژی‌هايی که توليد مواد زايد در آنها صفر يا کم می‌باشد؛

ب) جلوگيری، کنترل و کاهش آلودگی ناشی از منابع واقعی در خشکی از طريق صدور مجوز تخليه آبهای زايد توسط مراجع ملی ذيصلاح طرف‌های متعاهد؛

ج) اجازه تخليه آبهای زايد بر اساس تشويق به استفاده از تکنولوژی‌های ايمن محيط زيستی؛

د) تحميل توصيه‌های شديد‌تر از آنچه که قسمت‌های «ب» و «ج» اين ماده آمده، مطابق پروتکل‌های اضافی به اين کنوانسيون، در صورتی که کيفيت آبهای دريافتی يا اکوسيستم متاثر از آن در دريای خطر ايجاب کند؛

ه) بکارگيری انواع تصفيه برای آبهای زايد شهری در صورت لزوم به صورت مرحله‌ای؛

و) اقدامات مناسب برای کاهش ورود مواد آلی از منابع شهری و صنعتی، نظير بکارگيری بهترين تکنولوژی ممکن از لحاظ زيست محيطی؛

ز) اقدامات مناسب برای توسعه بهترين رويه‌های زيست‌محيطی برای کاهش ورود مواد آلی و خطرناک از منابع نامعلوم از جمله کشاورزی؛

ح) اقدامات لازم برای حفظ پايداری و تصفيه کامل منابع آلوده کننده ساحلی که ادامه آن تاثيرات منفی بر دريای خزر دارد؛

۳- چنانچه تخليه از آبراهی که در سرزمين‌های دو يا چند طرف متعاهد جريان دارد يا مرز بين آنها را تشکيل می‌دهد احتمال دارد باعث آلودگی دريای خزر شود، طرف‌های متعاهد اقدامات مناسب را برای جلوگيری، کاهش و کنترل چنين آلودگی انجام خواهند داد و در شرايط مناسب با تاسيس ارگانهای مشترک مسوول در تعيين و حل مسايل بالقوه آلودگی، همکاری خواهند نمود.

طرفهای متعاهد کليه اقدامات مناسب را برای جلوگيری، کنترل و کاهش آلودگی دريای خزر ناشی فعاليت‌هايی که در بستر دريا صورت می‌گيرند، انجام خواهند داد و همکاری‌ آنها در گسترش پروتکل‌های اين کنوانسيون در اين زمينه تشويق می‌گردد.

طرف‌های متعاهد کليه اقدامات مناسب را برای جلوگيری، کاهش و کنترل آلودگی دريای خطر ناشی از شناورها انجام خواهند داد و در گسترش پروتکل‌ها و موفقتنامه‌های اين کنوانسيون که شامل اقدامات توافقی، خط‌ مشی‌ها و استانداردهای موثر می‌باشد، با در نظر گرفتن استانداردهای بين‌المللی مربوطه همکاری خواهند نمود.

۱- طرف‌های متعاهد کليه اقدامات لازم را برای جلوگيری، ممانعت، کاهش و کنترل آلودگی دريای خزر ناشی از تخليه مواد زايد شناورها و وسايط نقليه هوايی که در سرزمين خود ثبت شده يا با پرچم آن پرواز می‌کنند، به عمل خواهند آورد.

۲- طرف‌های متعاهد در توسعه پروتکل‌های اين کنوانسيون و اقدامات توافق شده، آيين‌ کار و استانداردهايی که برای آن موثر است همکاری خواهند نمود.

۳- زمانی که امنيت کشتی يا هواپيما در دريا در اثر تخريب يا از دست دادن کامل کشتی يا هواپيما در حال تهديد است يا در مواردی که خطری انسان يا حيات دريايی را تهديد کند، چنانچه تخليه مواد زايد تنها راه دفع تهديد است و اگر احتمال دارد که عواقب خسارت اين تخليه، کمتر از حوادث ديگر است، مفاد اين ماده به کار گرفته نخواهد شد. چنين تخليه‌هايی بايد طوری هدايت شوند که احتمال آسيب‌ رساندن به انسان يا حيات دريايی را به حداقل رساند يا موجب کاهش محدوديت‌های استفاده معقول از دريا باشد؛ اين تخليه‌ها بايد گزارش شوند و در مورد آنها طبق مفاد پروتکل‌هايی که در پاراگراف دوم اين ماده به آنها اشاره شده عمل شود.

۱- طرف‌های متعاهد کليه اقدامات لازم را برای جلوگيری ، کاهش و کنترل آلودگی‌ دريای خزر ناشی از ساير فعاليت‌های انسانی که در موارد ۷ تا ۱۰ مورد اشاره قرار نگرفته‌اند، از جمله احيای اراضی و لايروبی سواحل و سدسازی به عمل خواهند آورد.

۲- طرف‌های متعاهد کليه اقدامات مناسب را برای کاهش تاثيرات منفی احتمالی اقداماتی که منشا انسانی دارند را به منظور کم کردن عواقب نواسان سطح دريا بر اکوسيستم دريای خزر انجام خواهند داد.

«جلوگيری از ورود، کنترل و از بين بردن گونه‌های غيربومی مهاجم»

طرف‌های متعاهد کليه اقدامات مناسب را برای جلوگيری از ورود گونه‌های غيربومی مهاجم به دريای خزر و کنترل و مبارزه با آنها که تهديدی برای اکوسيستم‌ها، زيستگاه‌ها و گونه‌ها می‌باشند، به عمل خواهند آورد.

۱- طرف‌های متعاهد ضمن انجام کليه اقدامات مناسب، برای حفاظت از انسان و محيط زيست دريايی در مقابل عواقب موارد اضطراری طبيعی يا انسانی همکاری خواهند نمود. به همين منظور، اقدامات پيشگيرانه، آمادگی و متقابل از جمله اقدامات احيا کننده خواهند بود.

۲- به منظور اقدامت جلوگيری کننده و ايجاد اقدامات آمادگی، طرف متعاهد اصلی، فعاليت‌های خطرناکی را که قادر به ايجاد شرايط اضطراری زيست محيطی هستند در درون قلمرو خويش مشخص خواهد کرد و همچنين تضمين می‌نمايد که ساير طرف‌های متعاهد از چنين پيشنهادها يا فعاليت‌های موجود آگاهی پيدا کنند.

طرف‌های متعاهد موافقت‌ می‌نمايند که ارزيابی تاثيرات محيط زيستی فعاليت‌های خطرناک و اقدامات مربوط به کاهش خطرپذيری را انجام دهند.

۳- طرفهای متعاهد برای ايجاد سيستم‌های هشدار دهنده حوادث صنعتی و وضعيت‌های اضطراری محيط زيستی همکاری خواهند نمود. در صورت بروز يک حادثه اضطراری زيست محيطی يا تهديد قريب‌الوقوع يک حادثه، طرف متعاهد اصلی تضمين می‌کند که طرف‌های متعاهدی که احتمالا تحت تاثير قرار می‌گيرد را بدون تاخير در سطوح مناسب مطلع گرداند.

۴- طرف‌های متعاهد کليه اقدامات لازم را برای تاسيس و نگهداری تمهيدات لازم برای مواقع اضطراری از جمله فراهم آوردن تجهيزات کافی و پرسنل کارآمد و آماده در هنگام بروز شرايط اضطراری، به عمل خواهند آورد.

بخش چهارم «حفاظت، نگهداری و احيای محيط زيست دريايی»

۱- طرف‌های متعاهد توجه ويژه‌ای نسبت به حفاظت، نگهداری، احيا و استفاده منطقی از منابع زنده دريايی خواهند داشت و تمامی اقدامات لازم را بر اساس علمی‌ترين مدارک قابل دسترس در موارد ذيل به عمل خواهند آورد:

الف) توسعه و افزايش بالقوه منابع زنده جهت نگهداری، احيا و استفاده منطقی از موازنه زيست محيطی با در نظر گرفتن نيازهای انسانی در مورد تغذيه و برآوردن اهداف اقتصادی و اجتماعی؛

ب) حفظ و احيای جمعيت گونه‌های دريای در سطحی که بتواند حداکثر محصول پايدار و با کيفيت مطلوب را توسط عوامل زيست محيطی و اقتصادی مربوطه و با در نظر گرفتن روابط بين گونه‌ها توليد کند؛

ج) تضمين اينکه گونه‌های دريايی بوسيله بهره‌برداری بيشتر در معرض خطر نيستند، در بردارند؛

د) ترويج توسعه و استفاده از تورهای ماهيگيری انتخابی و شيوه‌هايی که حداقل تلفات را در صيد گونه‌های مورد هدف و گونه‌هايی که مورد هدف نيستند، در بردارند؛

ه) حفاظت، نگهداری و احيا گونه‌های کمياب، بومی و در معرض خطر؛

ی) حفاظت از تنوع گونه‌ای و زيستگاه‌های گونه‌های کمياب بومی و گونه‌های در معرض خطر مانند اکوسيستم‌های آسيب‌پذير؛

۲- طرف‌های متعاهد در توسعه پروتکل‌ها به منظور به عهده گرفتن اقدامات لازم برای حفاظت، نگهداری و احيای منابع زنده دريايی همکاری خواهند نمود.

طرف‌های متعاهد سعی خواهند نمود تمامی اقدامات لازم را جهت توسعه واجرای برنامه‌ها و راه‌بردهای ملی برای مديريت و برنامه‌ريزی اراضی متاثر از نزديکی‌شان به دريا، به عمل آوردند.

طرفهای متعاهد در زمينه توسعه پروتکل‌های اين کنوانسيون مبنی بر به عهده گرفتن تحقيقات علمی مورد نياز تا آنجا که عملی است و اقدامات و رويه‌های توافق شده جهت ارزيابی تاثيرات نوسان سطح آب دريای خزر همکاری خواهند نمود.

۱- هر يک از طرف‌های متعاهد کليه اقدامات لازم را برای شروع و به کارگيری خط مشی‌های ارزيابی اثرات زيست محيطی هر نوع فعاليتی که احتمالا تاثير زيان آور مهمی بر محيط زيست دريای خزر دارد، به عمل خواهند آورد.

۲- هر يک از طرف‌های متعاهد کليه اقدامات لازم را جهت انتشار نتايج ارزيابی‌های زيست محيطی که طبق پاراگراف يک اين ماده انجام شده، برای ساير طرف‌های متعاهد انجام خواهند داد.

۳- طرف‌های متعاهد در گسترش پروتکل‌هايی که خط مشی‌ ارزيابی اثرات محيط زيستی دريای خزر را در چارچوب فرامرزی تعيين می‌کند، همکاری خواهند نمود.

۱- طرف‌های متعاهد با توجه به نيازها و با توجه به رويه‌های بين‌المللی رايج جهت جلوگيری کاهش و کنترل آلودگی و حفاظت، نگهداری و احيای محيط زيست دريای خزر در تدوين، تکميل و تطبيق قوانين، استانداردها، رويه‌های توصيه شده و خط مشی‌های سازگار با اين کنوانسيون همکاری خواهند نمود.

۲- طرف‌های متعاهد در تنظيم يک برنامه عملياتی جهت حفاظت محيط زيست دريای خزر، به منظور جلوگيری، کاهش و کنترل آلودگی و حفاظت، نگهداری و احيای محيط زيست دريايی همکاری خواهند نمود.

۳- طرف‌های متعاهد به صورت انفرادی يا مشترک در اجرای تعهدات خود که در پاراگراف‌های ۱ و ۲ اين ماده شرح داده شده اقدام خواهند کرد، از جمله:

الف) جمع‌آوری، گردآوری و ارزيابی اطلاعات برای تشخيص منابعی که باعث آلودگی دريای خزر می‌شوند يا احتمال دارد موجب آلودگی در دريای خزر شوند و تبادل اطلاعات ميان طرف‌های متعاهد به طور مناسب؛

ب) توسعه برنامه‌ها جهت پايش کيفيت و کميت آب؛

ج) توسعه برنامه‌های فوق‌العاده برای موارد اضطراری آلودگی؛

د) تشريح محدوديت‌های خروج، نشر و تخليه مواد زايد و ارزيابی تاثير برنامه‌های کنترل؛

ه) تشريح اهداف مربوط به کيفيت آب و پيشنهاد اقدامات مرتبط برای حفظ و در صورت لزوم بهبود کيفيت آبهای موجود؛

و) توسعه برنامه‌های عملياتی هماهنگ شده برای کاهش بار آلودگی ناشی از مناطق شهری و صنعتی و منابع انتشار آلودگی از جمله پسابهای کشاورزی، شهری و ساير پسابها؛

۱- طرف‌های متعاهد برای ايجاد و اجرای برنامه‌های انفرادی و يا مشترک به منظور پايش شرايط زيست محيطی دريای خزر تلاش خواهند نمود.

۲- طرف‌های متعاهد نسبت به تهيه فهرستی از عوامل آلاينده که در درون دريای خزر تخليه و متمرکز می‌شوند و به طور منظم قابل پايش می‌باشند، توافق خواهند کرد.

۳- طرف‌های متعاهد در فواصل منظم، ارزيابی‌های انفرادی يا مشترکی از شرايط محيط زيستی دريای خزر انجام خواهند داد و تاثير اقدامات مربوط به جلوگيری، کنترل و کاهش آلودگی محيط زيست درياز خزر را بررسی خواهند کرد.

۴- به همين منظور، طرف‌های متعاهد در هماهنگ کردن قوانين جهت ايجاد و اجرای برنامه‌های پايش، سيستم‌های اندازه‌گيری، روش‌های تجزيه، پردازش اطلاعات و ارزش گذاری خطر مشی‌ها در کيفيت اطلاعات، تلاش خواهند نمود.

۵- طرف‌های متعاهد يک پايگاه اطلاعات متمرکز و يک سيستم مديريت اطلاعات را با کارکردی به عنوان مخزن کليه اطلاعات مربوطه، پايه‌ای برای تصميم‌گيری و يک منبع کلی از اطلاعات و آموزش برای متخصصان، مديران و عموم مردم، توسعه خواهند داد.

طرف‌های متعاهد در هدايت تحقيق و توسعه روش‌های موثر برای جلوگيری، کاهش و کنترل آلودگی دريای خزر همکاری خواهند کرد؛ بدين منظور طرف‌های متعاهد در تلاش برای راه‌اندازی يا تقويت برنامه‌های تحقيقاتی ويژه همکاری خواهند نمود از جمله در:

الف) توسعه روش‌های ارزيابی سميت مواد مضر و تحقيق درباره نحوه تاثير آنها بر محيط زيست‌ دريای خزر؛

ب) توسعه و بکارگيری تکنولوژی‌های ايمن و بی‌خطر از لحاظ زيست محيطی؛

ج) از بين بردن تدريجی يا جانشين کردن ساير مواد با موادی که احتمالا باعث آلودگی می‌شوند؛

د) توسعه روش‌های ايمن و بی‌خطر از لحاظ زيست محيطی در انتقال مواد خطرناک؛

ه) توسعه روش‌های ايمن و بی‌خطر از لحاظ زيست محيطی در امور مربوط به سازه‌های آبی و مهار آب؛

و) ارزيابی خسارات مالی و فيزيکی ناشی از آلودگی‌ها؛

ز) بهبود دانش به رژيم هيدرولوژيکی و پويايی اکوسيستم دريای خزر شامل نوسان سطح دريا و تاثيرات چنين نوساناتی بر اکوسيستم‌های ساحلی و دريايی؛

ح) مطالعه ميزان تشعشع و سطوح راديواکتيويته در دريای خزر.

۱- طرف‌های متعاهد طبق مفاد اين کنوانسيون به طور مستقيم يا از طريق دبيرخانه، به تبادل منظم اطلاعات پايه خواهند پرداخت.

۲- طرف‌های متعاهد بر طبق مقررات ملی خود و با توجه به مفاد موافقتنامه‌های بين‌المللی موجود در ارتباط با دسترسی عموم به اطلاعات زيست‌محيطی، جهت تامين دسترسی عموم به اطلاعات مربوط به شرايط زيست‌محيطی دريای خزر و اقدامات يا برنامه‌های انجام شده در جهت جلوگيری، کنترل و کاهش آلودگی اين دريا، تلاش خواهند نمود.

۱- اجلاس طرف‌های متعاهد بدينوسيله ايجاد می‌شود.

۲-اجلاس طرف‌های متعاهد شامل يک نماينده از هر کدام از طرفين متعاهد می‌باشد که حق يک رای را دارد و هر نماينده می‌تواند توسط يک يا چند مشاور همراهی شود.

۳- اولين جلسه اجلاس طرف‌های متعاهد بايد حداکثر تا دوازده ماه پس تاريخ اجرای اين کنوانسيون تشکيل شود. پس از آن اجلاس طرف‌های متعاهد در فواصل منظم، مطابق آنچه که در اولين جلسه تعيين می‌شود، برگزار خواهد شد.

۴- جلسات اجلاس طرفهای متعاهد در مواردی که از نظر اجلاس طرف‌های متعاهد ضروری باشد يا براساس درخواست کتبی يکی از طرف‌ها در صورتی که توسط حداقل دو طرف متعاهد ديگر حمايت شود، برگزار خواهد شد.

۵- جلسات اجلاس طرف‌های متعاهد می‌بايست به صورت دوره‌ای و بر اساس نام کشورهای متعاهد به ترتيب حروف الفبای انگليسی، در هر کشور يا در مکان دبيرخانه برگزار گردد.

۶- رياست اجلاس طرف‌های متعاهد می‌بايست به نوبت و بر اساس نام کشورهای متعاهد به ترتيب حروف الفبای انگليسی به ايشان واگذار گردد. در صورت خالی ماندن مسند رياست، طرف متعاهدی که رياست اجلاس را بر عهده دارد، می‌بايست جانشينی را تا پايان دوره رياست آن طرف متعاهد مشخص نمايد.

۷- {زبانهای کاری اجلاس طرفهای متعاهد انگليسی، فارسی و روسی خواهد بود.}

۸- تمامی تصميمات اجلاس طرف‌های متعاهد بر اساس اتفاق آرا اتخاذ خواهد شد.

۹- اجلاس طرف‌های متعاهد در اولين جلسه خود درباره اين موارد تصميم می‌گيرند:

الف) تاسيس ساير نهادهای کنوانسيون در صورت لزوم؛

ب) توافق درباره امور مربوط به دبيرخانه دايمی اجلاس، از جمله محل و کارکنان آن؛

ج) مقررات آيين کار و مقررات مالی خود و ارگانهای فرعی؛

۱۰- وظايف اجلاس طرف‌های متعاهد شامل موارد ذيل می‌باشد:

الف) نظارت بر اجرای کنوانسيون و پروتکل‌های آن؛

ب) نظارت بر محتويات کنوانسيون و پروتکل‌های آن؛

ج) بررسی و تصويب پروتکل‌های الحاقی يا هرگونه اصلاحيه به کنوانسيون يا پروتکل‌های آن و تصويب و اصلاح ضمايم اين کنوانسيون و پروتکل‌های آن؛

د) دريافت و بررسی گزارش‌هايی که توسط طرف های متعاهد ارايه شده و بررسی و ارزيابی وضعيت محيط زيست دريايی بويژه وضعيت آلودگی و اثرات آن بر اساس گزارش‌هايی که توسط طرف‌های متعاهد و سازمانها صلاحيت‌دار منطقه‌ای يا بين‌المللی تهيه شده؛

ه) بررسی گزارش‌هايی که توسط دبيرخانه راجع به موضوعات مربوط به اين کنوانسيون تهيه شده؛

و) در صورت لزوم جستجوی خدمات مالی و فنی ارگانهای بين‌المللی مربوطه و نهادهای علمی برای پيگيری اهداف اين کنوانسيون؛

ز) ايجاد ارگانهای فرعی برای اجرای کنوانسيون و پروتکل‌های آن در صورتی که لازم باشد؛

ح) انتخاب دبير اجرايی و ساير پرسنل در صورت نياز، با توجه به عادلانه بودن تعداد نمايندگان طرفهای متعاهد؛

انجام ساير کارهايی که برای رسيدن به اهداف کنوانسيون لازم است.

۱- دبيرخانه کنوانسيون بدينوسيله ايجاد می‌شود.

۲- دبيرخانه می‌بايست شامل دبير اجرايی کنوانسيون و پرسنل لازم برای انجام وظايفی که از اين پس مشخص می‌گردند، می‌باشند.

۳- دبير اجرايی، رياست امور اداری دبيرخانه کنوانسيون و انجام وظايف مربوطه را که توسط اجلاس طرف‌های متعاهد و بر اساس قوانين اجرايی و مالی مورد تاييد آن تعيين شده، بر عهده خواهد داشت .

الف) ترتيب دادن و فراهم نمودن تدارکات جلسات اجلاس طرفهای متعاهد و ارگانهای فرعی آن؛

ب) تهيه و ارسال اعلاميه‌ها، گزارشها و ساير اطلاعات دريافت شده به طرفهای متعاهد؛

ج) بررسی درخواستها و اطلاعات دريافتی از طرف‌های متعاهد و مشورت با آنها در خصوص موضوعات مربوط به اجرای کنوانسيون و پروتکل‌های آن؛

د) تهيه و ارسال گزارش موضوعات مربوط به اجرای کنوانسيون و پروتکل‌های آن؛

ه) تاسيس و نگهداری پايگاه اطلاعات و انتشار قوانين ملی طرفهای متعاهد و حقوق بين‌الملل مربوط به حفاظت از دريای خزر؛

و) ايجاد ترتيباب لازم برای تامين کمک‌ها و توصيه‌های فنی برای اجرای موثر کنوانسيون و پروتکل‌های آن، در صورت تقاضای هر يک از طرف‌های متعاهد؛

ز) اجرای وظايفی که ممکن است طبق پروتکل‌های اين کنوانسيون تعيين شود؛

ح) همکاری مناسب با سازمانها و برنامه‌های منطقه‌ای و بين‌المللی؛

ی) انجام ساير وظايفی که ممکن است توسط کنفرانس طرفها تعيين گردد؛

۱- هر يک از طرف‌ها متعاهد می‌توانند پروتکل‌هايی را برای اين کنوانسيون پيشنهاد نمايند. اين پروتکل‌ها به اتفاق آرا در جلسه‌ای از جلسات اجلاس طرفهای متعاهد به تصويب خواهد رسيد. چنانچه در متن پروتکل‌ها برای تصويب، روش ديگری ابداع نشده باشد،پس آن که تمامی طرف‌های متعاهد طبق مفاد قانون اساسی خود، آنها را تصويب يا با آنها موافقت نمايند، لازم‌الاجرا خواهد شد. پروتکل‌ها جز لاينفک کنوانسيون خواهند بود.

۲- حداقل شش ماه قبل از تشکيل جلسه طرف‌های متعاهد برای طرح يا تصويب هر پروتکل، متن آن توسط دبيرخانه به اطلاع طرف‌های متعاهد خواهد رسيد .

۱- ضمائم اين کنوانسيون يا هر يک از پروتکل‌های آن جز لاينفک کنوانسيون يا پروتکل می‌باشد مگر آنکه صريحا روش ديگری پيش‌بينی شده باشد. اشاره به اين کنوانسيون يا پروتکل‌های آن در عين حال اشاره به ضمايم مربوطه می‌باشد. چنين ضمايمی محدود به آيين‌نامه‌ها و موضوعات علمی، فنی و اداری خواهد بود.

۲- ضمائم اين کنوانسيون يا هر يک از پروتکل‌های آن بر طبق آيين‌نامه وضع شده در ماده ۲۴ پيشنهاد و تصويب خواهد شد .

۳- پيشنهاد، تصويب و لازم‌الاجرا شدن اصلاحيه‌های ضمايم اين کنوانسيون يا هر يک از پروتکل‌ها تابع آيين‌نامه‌ای خواهد بود که جهت پيشنهاد، تصويب و لازم‌الاجرا شدن ضمايم اين کنوانسيون يا ضمايم پروتکل‌ها در نظر گرفته شده است.

۴- هر ضميمه يا اصلاحيه آن که مربوط به اصلاح اين کنوانسيون يا هر يک از پروتکل‌ها باشد ضميمه يا اصلاحيه لازم‌الاجرا نخواهد شد مگر زمانی که اصلاحيه کنوانسيون يا پروتکل مربوطه لازم‌اجرا شود.

۱- هر يک از طرفهای متعاهد برای همکاری در اجرای مفاد اين کنوانسيون در سرزمين خود و تحت اختيار خود، يک مرجع ملی در نظر می‌گيرد.

۲- مفاد اين کنوانسيون تاثيری بر حقوق طرف‌های متعاهد به صورت انفرادی يا مشترک در تصويب و اجرای اقدامات صريح تر از آنچه در اين کنوانسين آورده شده است، نخواهد داشت.

هر مرجع ملی گزارش‌های مربوط به اقدامات انجام گرفته در خصوص اجرای مفاد اين کنوانسيون و پروتکل‌های آن را در فواصل منظمی که توسط کنفرانس طرفها تعيين می‌شود ارايه خواهد نمود. دبيرخانه گزارشهای رسيده برای تمامی طرفهای متعاهد منتشر خواهد کرد.

طرف‌های متعاهد جهت اطمينان از اجرای مفاد اين کنوانسيون يا پروتکل‌های آن، در گسترش خط مشی‌ها همکاری خواهند کرد.

هر يک از طرف‌های متعاهد با در نظر گرفتن اصول مربوطه و ضوابط حقوق بين‌الملل، متعهد به گسترش قوانين و آيين کار مناسب در ارتباط با مسووليت و جبران خسارات وارده به محيط زيست دريای خزر ناشی از نقض مفاد اين کنوانسيون و پروتکل‌های آن خواهند بود.

۱ـ در صورت بروز اختلاف بين طرفهای متعاهد در ارتباط با اجرا يا تفسير کنوانسيون يا پروتکلهای آن، طرفهای کنوانسيون از طريق مذاکره يا ساير روشهای مسالمت‌آميز به انتخاب خود برای رفع اختلاف اقدام خواهند کرد.

۱ـ کنوانسيون برای امضای دولتهای ساحلی خزر از تاريخ ۴ نوامبر ۲۰۰۳ تا ۳ نوامبر ۲۰۰۴ مفتوح خواهد بود.

۲ـ کنوانسيون به تصويب، پذيرش يا موافقت دولتهای ساحلی خزر خواهد رسيد. کنوانسيون برای الحاق هر يک از دولتهای ساحلی خزر طبق قوانين ملی آن کشور از تاريخی که کنوانسيون برای امضا بسته شده، مفتوح خواهد بود.

۳- اسناد تصويب، پذيرش، موافقت يا الحاق در نزد امين به امانت گذاشته می‌شود.

کنوانسيون ۹۰ روز پس از تاريخ سپردن سند تصويب، پذيرش، موافقت يا الحاق توسط تمامی دولتهای ساحلی خزر لازم‌الاجراء خواهد شد.

۱ـ هر يک از طرفهای متاهد می‌توانند جهت اصلاح اين کنوانسيون يا هر يک از پروتکلها پيشنهاد دهد. اين اصلاحات بايد در جلسه اجلاس طرفهای متعاهد از طريق اتفاق آراء به تصويب رسد.

۲ـ متن پيشنهادی اصلاحيه کنوانسيون يا هر پروتکلی به دبيرخانه ارائه خواهد شد و دبير خانه حداقل ۹۰ روز قبل از جلسه تصويب اصلاحيه پيشنهاد شده، آن را به اطلاع تمامی طرفهای متعاهد خواهد رساند.

جمهوری اسلامی ايران وظايف امين را خواهد پذيرفت.

اين کنوانسيون به زبانهای فارسی، آذری، روسی، قزاقی، ترکمنی و انگليسی بوده و تمامی متون دارای اعتبار يکسان می‌باشند و نزد امين به امانت گذاشته خواهند شد.

در صورت بروز اختلاف در تغيير يا کاربری اين کنوانسيون يا پروتکلهای آن، متن انگليسی به عنوان متن اصل قلمداد خواهد شد.

هيچ گونه تفسيری از اين کنوانسيون برای پيش قضاوت در مورد نتايج مذاکرات مربوط به وضعيت نهايی رژيم حقوقی دريای خزر جايز نيست.