وبلاگ، رسانه اطلاع رسان يا نظررسان؟ چاپ
سه شنبه, 16 آبان 1385 16:19
تعداد بازدید :6870

مسعود بهنود
روزنامه نگار مستقل

سايت فارسی بی بی سی به بهانه سومين سال معرفی شدن وبلاگ به جامعه فارسی زبان، مجموعه گفتارهايی از دست اندرکاران اين رسانه جديد منتشر می کند که هدف از آن بررسی جنبه های مختلف وبلاگ نويسی ايرانی و فارسی است. وبلاگ يکی از مردمی ترين رسانه های مدرن است که محبوبيت فوق العاده ای در بين جوانان ايرانی پيدا کرده است تا حدی که مجموعه وبلاگ های فارسی را از نظر شمار در مقام چهارم جهان قرار داده است.

گفتار مسعود بهنود روزنامه نگار با سابقه ايرانی که خود وبلاگ پرخواننده ای دارد ارزيابی اوست از پيوند وبلاگ و ژورناليسم خاصه از منظر اطلاع رسانی:

وبلاگ ها را بعضی دفتر خاطرات روزانه می دانند که در برابر چشم ها نوشته می شود و برخی روزنامه هايی که نه در عالم گوتنبرکی بلکه در بزرگراه های اطلاعاتی -اينترنت- منتشر می شوند.

اين هر دو تعريف در دنيايی که در آن انتشار اخبار آزاد است، کاربردی يافته اند و در کشوری مانند ايران کاربردی ديگر. اين کاربرد ها کدام است؟

اگر در آغاز بهار سال پيش که نيروهای تحت رهبری آمريکا به بغداد حمله بردند تنها يک وبلاگ نويس در آن شهر بود که با نام مستعار ديده های خود را می نوشت و شهرتی هم يافت که در غرب مجموعه نوشته هايش به صورتی کتاب در آمد، در ايران تعداد وبلاگ ها را 60 هزار نوشته اند که هم از شوق و امکان دسترسی به کامپيوتر و اينترنت خبر می دهد و هم از نياز به تبادل نظر و اطلاع.

وبلاگ ها هنوز به حوزه اطلاع رسانی وارد نشده اند

گرچه دستگاه های قانونی و موازی اطلاعاتی و قضائی در ايران در ماه های اخير نشان داده اند که نسبت به وبلاگ ها و گردش اطلاعات در آنها به شدت حساسند و محدوديت آنها را از راه های مختلف برنامه ريزی می کنند اما بررسی ها نشان می دهد که وبلاگ ها در جريان اطلاع رسانی از کشور نقش چندان گسترده ای به عهده نگرفته اند.

اما به باور ناظران آن چه باعث شده است که هنوز وبلاگ ها به عرصه اطلاع رسانی وارد نشوند علاوه بر نگرانی نويسندگان آنها، اين است که با وجود تمام محدوديت های قانونی و عملی هنوز فضای اطلاع رسانی در کشور بسته نيست.

اما شايد نگرانی از کاربرد اطلاع رسانی وبلاگ هاست که حکومت را واداشته تا به بهائی سنگين، بسته شدن آن ها را در برنامه قرار دهد. چرا که در شرايط مشخصی وبلاگ ها می توانند اطلاع رسان هم بشوند.

وبلاگ ها به شبنامه نزديک ترند

آن چه تاکنون با همه وسعتی که وبلاگ ها گرفته اند مانع از توجه رسانه ها و خبرگزاریها به اين رسانه شده بيش از همه به کمبود دقت حرفه ای در نقل خبرها و اطلاعات مربوط می شود که بنا به طبيعت نويسندگان جوانشان بيش از آن که به صحت اخبار توجه کنند، از آن به عنوان وسيله ای برای ابراز نارضايتی از شرايط موجود کشور بهره می گیرند.

تنها استثنا وب نوشت محمد علی ابطحی است. چرا که بيش ترين نقل رسانه های معتبر جهانی از ميان وبلاگ های فارسی، به وبلاگ اين روحانی اصلاح طلب و مشاور رييس جمهوری اختصاص دارد. اما روشن است که اين نمونه منحصر به فرد بيشتر استثناست تا قاعده.

نزديک به تمامی وبلاگ های فارسی زبان با نام های مستعار منتشر می شوند و اين پنهان بودن نام نويسندگان گرچه اطلاعات را بی پرواتر و افشاگرانه تر می کند اما از ضريب اطمينان به اخبار درج شده در آن می کاهد.

يکی از قديمی ترين روزنامه نگاران ايران، وبلاگ ها را جانشين شبنامه هائی خوانده است که در دوران های مختلف تاريخ قرن بيستم منتشر می شدند و در زمان خود تاثير بسياری در شرايط سياسی و اجتماعی داشتند.

نقش وبلاگ های فارسی خارج از کشور

از سه سال پيش که اولين وبلاگ های فارسی زبان آغاز به کار کردند، به تدريج و به همان نسبت که تعداد آنها افزونی گرفت از توجه آنها به مسائل سياسی و اطلاع رسانی کاسته شد و موضوع نوشته های اين وبلاگ ها به سمت مسائل ادبی، هنری و فرهنگی و کمتر از همه اجتماعی معطوف گرديد.

فضای نا امن و نگرانی از فاش شدن هويت وبلاگ نويسان مهم ترين عاملی است که وب نويسان فارسی زبان مقيم داخل ايران را از پرداختن به مسائل سياسی و اطلاع رسانی باز داشته و اين وظيفه را به عهده وبلاگ های جمعی نهاده که بيش ترشان در خارج از کشور سامان داده می شوند.

وبلاگ های جمعی بيشترين نقش را در زمينه اطلاع رسانی به عهده دارند و نويسندگان آنها ولو با نام مستعار بيشتر نوشته ها و تحليل هائی را که در رسانه های چاپی امکان درج ندارد از اين طريق به نظرها می رسانند.

تهديدهای تندروها و برخوردهای قضايی

اولين بار با دستگيری سينا مطلبی، دستگاه قضائی جمهوری اسلامی نشان داد که نسبت به انتشار اخبار و مقالاتی در وبلاگ ها حساس است که پيش از اين با بستن نشريات بی ميلی خود را نسبت به انتشارشان نشان داده بود.

در ماه های اخير ادامه يافتن دستگيری های پرسرو صدا و از جمله کارکنان سايت های نشاندار متعلق به اصلاح طلبان فضای کار را بر وب نويسان فارسی زبان داخل کشور دشوار کرده است.

اخيرا نيز فهرستی از وبلاگ ها با اشاره به محل اقامت نويسندگانشان در يک سايت مجعول منتشر شده است که آنها را تهديد به قتل می کند. گرچه بسياری اين تهديدها را جدی نمی گيرند اما گروه ديگری نيز ممکن است با وجود داشتن نام مستعار ترجيح دادند که به کار خود پايان دهند.

بجز سياست، سکس نيز در هجوم به وبلاگ ها نقش مهمی داشته است. در اولين مقابله حکومت دينی ايران با سايت های موسوم به منکراتی، سال قبل سه سايت بی پروا و پرخواستار فارسی که در داخل ايران تهيه می شدند، اول فيلتر شدند و پس آن گاه به تعطيل هميشگی رسيدند. اما آنها جای خود را به همتايان فارسی زبانی دادند که در خارج از کشور بودند.

وبلاگ رسانه جوانان

بررسی جمعی وبلاگ های فارسی نشان می دهد که اين رسانه تازه بيش تر جوانانه است و نيازهای نسل جوان طبقه متوسط شهری را نشانگرست که در جامعه بسته و محدود کننده امروز ايران همصدائی در همنسلان خود در جهان می جويند.

بنا به همين خصلت جوانانه، وبلاگ های فارسی اول حامل اطلاعات و سرگرمی های جوانان هستند و بعد از آن به انتقال نظرات آنها يا نظررسانی مشغول می شوند.

بنا به آماری که يکی از مراکز خدماتی جوانان تهيه کرده است اکنون چهارميليون کاربر اينترنت در داخل کشور، بيش تر وقت خود را در سير ميان وبلاگ ها می گذرانند و از همين جاست که وبلاگ ها را بايد اساسی ترين رسانه نظررسان ايرانی خواند.

 منبع

افزودن جدید
نوشتن نظر
نام:
ایمیل:
 
عنوان:
قالب نوشته:
[b] [i] [u] [url] [quote] [code] [img] 
 
 
:angry::0:confused::cheer:B):evil::silly::dry::lol::kiss::D:pinch:
:(:shock::X:side::):P:unsure::woohoo::huh::whistle:;):s
:!::?::idea::arrow:
 
کد آنتی اسپم نمایش داده شده در عکس را وارد کنید.

3.26 Copyright (C) 2008 Compojoom.com / Copyright (C) 2007 Alain Georgette / Copyright (C) 2006 Frantisek Hliva. All rights reserved."